• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Visuele framing van de Pietendiscussie

door Rens Vliegenthart 17/11/2014 6 Reacties

Een beeld zegt meer dan 1000 woorden. Het lijkt een cliché, maar ééntje met een duidelijke kern van waarheid. Vanmorgen publiceerden zowel de Telegraaf als de Volkskrant een voorpagina waarop de intocht van Sinterklaas centraal stond. De verschillen hadden bijna niet groter kunnen zijn.

 

Schermafdruk 2014-11-17 10.22.34

Schermafdruk 2014-11-17 10.19.43

 

Visuele framing

Deze twee voorpagina’s zijn een mooi voorbeeld van de kracht van beelden. Ze kunnen beschouwd worden als uitermate sterke framing devices, die een verschillende invalshoek geven van eenzelfde onderwerp of probleem. In dit geval legt de Telegraaf de nadruk op de ongeregeldheden gedurende de intocht die samenhangen met de Zwarte Pieten-discussie, terwijl de Volkskrant stilstaat bij het feit dat ook Witte Pieten grotendeels geaccepteerd worden gedurende de intocht. De tekstuele inhoud van de artikelen sluit nauw aan bij de visuele boodschap. De Telegraaf spreekt over een kinderfeest dat ‘voorgoed vergald’ is, terwijl de Volkskrant het succes van de Stroopwafelpiet benadrukt.

 

Tekst versus beeld

In de communicatiewetenschap en politicologie heeft in de analyse van framing een zeer sterke nadruk gelegen op de inhoud van teksten en de effecten van tekstuele informatie op kennis, attitudes en gedrag. De redenen daarvoor liggen voor de hand: tekstuele informatie is makkelijker te analyseren, zijn minder diffuus in  en vaker makkelijker te  interpreteren. Toch zijn juist beelden in de huidige samenleving, die wordt gedomineerd door televisie en internet natuurlijk van eminent belang. Een recent theoretisch artikel (paywall) van Stephanie Geise en Christian Baden bediscussieert de manieren waarop visuele framing effecten kunnen hebben op de manier waarop wij betekenis geven aan informatie. Zij suggereren dat visuele framing een aantal specifieke kenmerken heeft, maar dat het wel in het bestaande modellen van framing kan worden geanalyseerd.

De vraag is in het voorbeeld overigens wel of deze voorpagina’s nu erg veel invloed zullen hebben. Het is niet voor niets dat de Telegraaf de negatieve zaken benadrukt en de Volkskrant de positieve, en niet andersom. Dit is waarschijnlijk in lijn met hoe grote delen van hun lezers over de Pietendiscussie denken en de beelden zullen in dit geval – als ze al een effect hebben – met name bestaande attitudes versterken.

Filed Under: Kiezers en publieke opinie, Media Tagged With: beelden, Framing, Telegraaf, volkskrant, zwarte piet

Over de auteur

Rens Vliegenthart
Rens Vliegenthart (1980) is hoogleraar Media en Samenleving bij de afdeling communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is wetenschappelijk directeur van de Amsterdam School of Communication Research en editor van het politicologische tijdschrift Acta Politica. In zijn onderzoek houdt hij zich bezig met de interactie tussen media en politiek en de effecten van mediaberichtgeving op kiezers.
Website: http://rensvliegenthart.com
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Linda Duits says

    17/11/2014 at 10:44

    Tijd om iets over de grenze van de discipline te kijken naar mediastudies. Frame-analyse is natuurlijk het broertje van discoursanalyse en bij mediastudies weten ze alles van hoe beeld ideologie doorgeeft.

    Log in om te reageren
    • Rens Vliegenthart says

      17/11/2014 at 10:50

      @Linda: zeker – maar ze zijn iets minder sterk in systematisch ‘effect op attitudes’ onderzoek

      Log in om te reageren
  2. Jaap says

    17/11/2014 at 10:45

    onderscheid maken in termen als ‘negatief’ en ‘positief’ is natuurlijk ook een vorm van framing. Voor hetzelfde geld kun je zeggen dat de positievelingen vinden dat de traditionele zwarte piet prima is en dat er volgens de negatievelingen, de drammers, niks deugt van het aloude sinterklaasfeest.

    Log in om te reageren
    • Rens Vliegenthart says

      17/11/2014 at 10:50

      @Jaap: zeker – het zijn in dit geval ook geen waarde-oordelen, maar een beschrijving van de manier waarop de intocht werd gepresenteerd.

      Log in om te reageren
  3. Mihai Martoiu Ticu says

    17/11/2014 at 14:23

    Onderzoek over koppen toont aan dat de koppen wel effect hebben op de overgedragen informatie, ook als de koppen vals zijn en niet overeen komen met de inhoud van het artikel.
    http://websites.psychology.uwa.edu.au/labs/cogscience/Publications/Ecker.2014IP.JEPA.pdf

    Log in om te reageren
  4. Bob Lagaaij says

    18/11/2014 at 18:12

    Toch vertoont deze bijdrage veel gelijkenis met de conclusies van het onderzoek ,,een deur, die niet dicht is, is open”. We kennen de posities van beide kranten. Zondag wisten we al hoe ze zouden openen. Toch? Da’s geen framing maar moderne geschiedenis van Nederland.

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Vinden studenten wokisme een gevaar voor de democratie?

Nieuw Brits Parlement: Stemmen parlementariërs met expertise op een onderwerp anders dan hun collega’s zonder deze expertise?

Jongeren en democratie: naar een tirannie van de meerderheid?

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in