• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Vroeger naar school, goed idee?

door Herman van de Werfhorst 10/02/2015 0 Reacties

PvdA: Met 3 jaar naar school

Diederik Samsom lanceerde afgelopen weekend het plan om kinderen al vanaf drie jaar naar school te laten gaan. Men moet, aldus de partijleider van de PvdA, al op jonge leeftijd het kanaal ter bevordering van opwaartse mobiliteit instromen, om zo de ongelijkheid te beperken.

Via een opiniestuk in de Volkskrant en een interview bij Buitenhof volgt Samsom de stelling dat het onderwijs een belangrijke scheidslijn in de Nederlandse samenleving vormt. Kansen op de arbeidsmarkt, partnerkeuze, politieke overtuigingen, vrijetijdsgedragingen, hoger opgeleiden verschillen op vele terreinen van lager opgeleiden. Een belangrijke politieke en morele vraag is hoe een onderwijsstelsel kansengelijkheid kan bevorderen. Hoe kunnen we bereiken dat iedereen op de juiste plek terecht komt?

 

Het CDA ziet het anders

Je zou denken dat iedereen het belang in ziet van de verlaging van de leerplichtige leeftijd. Maar nee. Michel Rog, CDA-Kamerlid, stelt in de NRC van maandag 9 februari 2015 dat de plannen van Samsom het probleem verergeren.“Kinderen van hoogopgeleiden krijgen op deze manier juist extra kansen,” lees ik. Ik ben benieuwd waar dit Kamerlid deze informatie vandaan heeft. Het rijmt niet met de wetenschappelijke evidentie die ik ken.

 

Het belang van voor- en vroegschoolse educatie

Er is steeds meer bewijs dat voor- en vroegschoolse educatie (VVE) belangrijk is om gelijke kansen te bevorderen. Kinderen uit achterstandsmilieus hebben meer baat bij VVE dan kinderen uit hogere milieus. Voor Nederland is dit aangetoond door een aantal economen (Leuven e.a. 2010 [paywall]); meer scholing voor vierjarigen leidt tot een verbetering van lees- en rekenvaardigheid voor achterstandskinderen, terwijl de winst voor kinderen uit hogere milieus afwezig is. Bewijs is eveneens in Noorwegen gevonden (Black e.a. 2011). Ook het onderzoek van de Utrechtse onderwijskundige Paul Leseman wijst er op dat sociale en etnische verschillen al bij het begin van de basisschool aanwezig (en hardnekkig) zijn, waardoor vroeger ingrijpen belangrijk wordt geacht.

Voorschoolse educatie is bovendien niet alleen bevorderlijk voor gelijke kansen. De econoom en Nobelprijswinnaar James Heckman stelt dat het ook de hoeveelheid menselijk kapitaal in de samenleving vergroot. Kansengelijkheid is dus niet alleen meer een morele kwestie, maar is direct van belang voor economische groei. De ‘rate of return’ op de investering in voorschoolse educatie is bovendien hoger dan voor onderwijs in het basis- of voortgezet onderwijs. Tel uit je winst.

 

Tijd voor een VVE-beleid

Tegelijkertijd is het Nederlandse VVE-beleid een lappendeken, en zijn de huidige kinderdagverblijven weinig effectief (zie hier een rapport van Geert Driessen van het ITS in Nijmegen, en hier [paywall] een studie naar de gebrekkige educatieve kwaliteit van de kinderopvang van Helmerhorst e.a. 2015). Eens te meer reden voor Den Haag om een visie op vroeg- en voorschoolse educatie op te stellen.

Een middellangetermijnvisie op voorschoolse educatie lijkt in Nederland vooralsnog nauwelijks te bestaan. Beleid ten aanzien van bijdrage aan de kosten van de kinderopvang verandert bijvoorbeeld per regering, zodat jonge gezinnen hun werkzaamheid nauwelijks kunnen aanpassen aan dit flipperkastbeleid.

 

Verder lezen:

Black, S. E., Devereux, P. J., & Salvanes, K. G. (2011). Too Young to Leave the Nest? The Effects of School Starting Age. Review of Economics and Statistics, 93(2), 455–467.

Driessen, G. (2012). Variatie in Voor- en Vroegschoolse Educatie. Een onderzoek naar de uiteenlopende wijzen waarop in gemeenten vorm wordt gegeven aan VVE. Nijmegen: ITS.

Helmerhorst, K. O. W., Riksen-Walraven, J. M. A., Gevers Deynoot-Schaub, M. J. J. M., Tavecchio, L. W. C., & Fukkink, R. G. (2015). Child Care Quality in The Netherlands Over the Years: A Closer Look. Early Education and Development, 26(1), 89–105.

Leuven, E., Lindahl, M., Oosterbeek, H., & Webbink, D. (2010). Expanding schooling opportunities for 4-year-olds. Economics of Education Review, 29(3), 319–328.

Categorie: Regering en beleid Tags: basisschool, drie jaar, michiel rog, rog, samsom, scholen, school

Over de auteur

Herman van de Werfhorst
Hoogleraar Sociologie aan de Universiteit van Amsterdam
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

De schizofrene relatie tussen opiniepeilers, media en wetenschappers

Hoe realistisch is de ambitie voor een beknopt regeerakkoord?

Hernieuwde roep om kiesdrempel

Podcast

Aflevering 133 – Wilders blaast het kabinet op, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

Geert Wilders heeft zijn steun aan het kabinet ingetrokken. En zoals het een extraparlementair … [Lees verder...]

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Populisme

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Plaatjes van de electoraatjes 2023: de PVV

Op 22 november zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. In deze serie gaan wij aan de hand van een … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in