Het songfestival zit er weer op. Zoals door velen voorspeld, werd Conchita Wurst (de ‘vrouw met de baard’) de winnaar. En zoals door velen niet verwacht, eindigden Ilse DeLange en Waylon (The Common Linnets) op een heel mooie tweede plaats.
Wat overblijft van elke songfestival is een grote berg cijfers. De European Broadcasting Union is hierin heel transparant. Alle scores zijn terug te vinden op de website www.eurovision.tv. Dat is dus interessant voer voor onderzoekers. In deze bijdrage laat ik een paar voorbeelden zien wat je zou kunnen doen met die cijfers.
Waar komen de punten vandaan?
Allereerst probeer ik de vraag te beantwoorden waar de punten voor Nederland vandaan komen. Daartoe zijn de punten van de verschillende landen voor Nederland op de kaart hieronder weergegeven. Naarmate de kleur van het land donkerder is, heeft dat land meer punten gegeven aan Nederland.
Er zijn ruwweg drie gebieden te onderscheiden. In de eerste plaats zijn dat de landen rondom de Oostzee. Een hele band van landen (Duitsland, Polen en de Baltische landen) hebben het maximale aantal van 12 punten gegeven. En ook de Scandinavische landen doen goed mee.
Het tweede gebied wordt gevormd door de landen ten westen van ons land. Dat zijn Engeland, Ierland, België, Frankrijk en het Iberisch Schiereiland. Die landen geven ook wel flink wat punten aan Nederland, maar niet het maximale aantal.
En dan is er nog het oosten en zuidoosten van Europa waar de Nederlandse bijdrage niet goed scoorde. We kregen maar weinig punten van landen als Rusland, Oekraïne, Roemenië, Armenië en Azerbeidzjan.
Jury versus publiek
In een tweede analyse kijk ik wat nader naar het systeem van stemmen. Iedere score is opgebouwd uit twee bijdragen: een rangnummer dat door een professionele jury wordt toegekend en een rangnummer dat wordt bepaald door het grote publiek. Televoting noemen ze dat. Je kunt je natuurlijk afvragen of de jury anders stemt dan de bellers.
In de puntenwolk hieronder is naar de scores voor Nederland gekeken. Op de horizontale as staat steeds het rangnummer van de jury en op de verticale as het rangnummer van de bellers. Als jury en bellers hetzelfde oordeel over het liedje van een land hebben, dan moet het bijbehorende punt op de schuine lijn liggen. En de correlatiecoëfficiënt zou gelijk moeten zijn 1.
Het zal duidelijk zijn dat er geen perfecte samenhang is. De rangcorrelatiecoëfficiënt is maar 0,5. Er zijn ook wat uitschieters te zien. Voor punten boven de lijn geldt dat de jury een lager rangnummer geeft dan de bellers. In deze landen, zoals bijvoorbeeld Wit-Rusland en Armenië, vindt de jury Nederland dus beter dan de bellers. Ook het omgekeerde komt voor. Malta is een extreem voorbeeld. De Maltese jury geeft Nederland een hoog rangnummer, terwijl de bellers juist een laag rangnummer geven.
Er zijn nog flink wat andere landen waar het grote publiek Nederland beter vinden dan de experts. Er is een groepje met Azerbeidzjan, Montenegro en Israël waar de jury aan Nederland wel erg weinig punten geeft. Er is een ander groepje (Spanje, Roemenië, Engeland, België en Oostenrijk) waar we beter scoren in de ogen van de jury (maar nog altijd slechter dan de bellers).
Als we alle landen op een hoop gooien, dan krijgt Nederland van de jury’s een gemiddeld rangnummer van 5,3 en van de bellers een gemiddeld rangnummer van 6,7. Ilse DeLange en Waylon deden het dus beter bij de experts dan bij het grote publiek. De volgende keer dat televoting dan maar afschaffen?
P.S. zie ook deze post van Tom van der Meer van vorig jaar over wetenschappelijk onderzoek naar het Eurovisie Songfestival.
Hoe lager het rangnummer, hoe beter. Een gemiddeld rangnummer van 5,3 (jury’s) is dus beter dan 6,7 (publiek). Ergo, de conclusie zou juist moeten zijn dat het deze keer beter voor Nederland was geweest als er geen televoting zou zijn.
Qua punten maakte t nauwelijks uit (222 bij puur televote, 203 bij puur jury), qua ranking totaal niet.
Je hebt gelijk! We hebben het aangepast in de tekst.