Het zal u vast niet ontgaan zijn: op donderdag 23 juni stemt Groot-Brittannië over de vraag of het nog een onderdeel wil blijven van de Europese Unie. Wat kunnen we verwachten?
Harde campagne
De Brexit-campagne verdient geen schoonheidsprijs en dat is een understatement. De campagne was tot nu toe zonder meer hard en beide zijden baseerden zich vaak op dubieuze claims. De lage kwaliteit van de inhoudelijke argumentatie zette meer dan 250 academici aan om een open brief te tekenen die verscheen in The Telegraph. In deze brief klaagden ze de moedwillige desinformatie in de media aan. In het mediadebat lijken vooral de Tories met zichzelf slaags – Boris Johnson en David Cameron krijgen de grootste hoeveelheid media-aandacht. Campagne legt niet alleen de interne verdeeldheid van de Tories bloot, ook Labour worstelt met zichzelf en leider Jeremy Corbyn weet wederom niet te overtuigen. En als absolute dieptepunt werd tijdens de campagne periode de Labour politica Jo Cox vermoord.
Moeilijk te voorspellen uitslag: jongeren, status quo en impact moord
Wat kunnen we verwachten op 23 juni na deze campagne? Er blijven nog heel wat zaken onduidelijk. Ik noem er drie (maar er zijn er uiteraard veel meer): jongeren, de kracht van het status quo en de impact van de moord.
Wat gaan de jongere kiezers bijvoorbeeld doen? Ze lijken meer voor Remain te zijn: immigratie is voor hen minder belangrijk en ze reizen vaker door de Europese Unie. …Maar ze stemmen beduidend minder vaak. Blijven ze ditmaal weer thuis, of gaan ze wel stemmen?
Een ander element dat bij het Brexit-referendum relevant is, is de kracht van het status quo. In veel referenda die gaan over grote veranderingen lijkt de ‘laten we het houden zoals het is’-optie op het laatste moment aan kracht te winnen. Kiezers krijgen vlak voor het einde van de campagne vaak koudwatervrees als de Remain-campagne de onzekerheid en angst voor verandering benadrukt. Dat zou hier ook kunnen gebeuren, maar er zijn drie scenario’s waar een radicale verandering toch een meerderheid kan krijgen:
- Wanneer veel kiezers hun mening al ruim op voorhand hebben vastgesteld is een dergelijke ‘last minute’ Remain-campagne vaak niet succesvol omdat de kiezer niet meer twijfelt.
- Wanneer het Brexit-kamp de kiezer kan overtuigen dat het status quo niet houdbaar is.
- Wanneer de anti-establishment bandwagon in een positieve spiraal terechtkomt.
Vooral mechanisme 3 zou een rol kunnen spelen en daarmee een swing naar Remain vlak voor de referendumdag kunnen tegenhouden.
Echter: de derde onzekere factor kan alles op zijn kop zetten. Wat is de impact van de moord op het Labour-parlementslid Jo Cox? Voor de moord was het Brexit-kamp duidelijk aan een inhaalslag bezig, maar het valt op dit moment niet te voorspellen wat het effect van deze tragische gebeurtenis is.
Twee leestips
Daarom laat ik het voorspellen aan anderen en wil ik twee leestips meegeven. De eerste is een klassieker: het blog van het team van John Curtice (University of Strathclyde) met hun ‘poll of the polls’. De tweede leestip is het blog van ‘The Constitution Unit’. Op dit blog brengen de kwalitatieve onderzoeker Alan Renwick (UCL) en de kwantitatieve onderzoeker Stephen Fischer (University of Oxford) hun kennis samen – dit is hun laatste poll of the polls. Er valt veel meer te lezen op dat blog – de andere leden van de Unit schrijven ook regelmatig. Fischer heeft daarnaast ook een erg goede site vol met interessante statistieken (samen met Jonathan Jones). Volgen dus!
Uitsmijter
In de schaduw van de UKIP-campagne stak de Geenpeil bus de Noordzee over om Nigel Farage een steuntje in de rug te geven. Dat leverde alvast mooie plaatjes op.
Foto van de campagne door David Holt, license.
Lezenswaardige bijdrage, Kristof! Maar mag – alstublieft – ,,moetwillige” ook moedwillige zijn? Het maakt zo’n stuk helemaal af.
Dank voor het spotten van de typo, is aangepast.