• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Waarom zit Rutte-II zo lang?

door Tom Louwerse 22/08/2017 0 Reacties

CC BY 2.0 flickr/minister-president

Op 5 november 2012 werden de ministers en staatssecretarissen van Rutte-II beëdigd. Het kabinet zit dus al 1751 dagen op z’n plek (op 22 augustus), zij het sinds 15 maart demissionair. Het is daarmee het langst zittende kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog. Hoe komt dat?

In analyses die de afgelopen dagen verschenen werd – terecht[1] – gewezen op de innige samenwerking tussen PvdA en VVD die er, samen met slechte peilingen voor beide partijen, voor heeft gezorgd dat het kabinet niet tussentijds viel. Ook werd gewezen op de lange formatie van 2017, waardoor Rutte-II nog niet is vervangen door versie 3.0. Rutte zei zelf:

“Dat we de rit uitzaten tot aan de verkiezingen vond ik heel mooi, maar dat we het langstzittende kabinet zijn, komt puur door de trage formatie.”

Maar dat is niet de belangrijkste reden dat Rutte-II het langstzittende kabinet sinds 1945 kon worden. Dat heeft te maken met zijn voorganger, Rutte-I.

Een gemiddeld kabinet zit vier jaar, want de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn eens in de vier jaar. Na een formatie van gemiddeld 87.6 dagen treedt dan een kabinet aan. Dat blijft dan (gemiddeld genomen) vier jaar zitten (1461 dagen) totdat weer 87,6 na de volgende reguliere verkiezingen een nieuw kabinet is gevormd. Rutte-II boekt op drie terreinen tijdwinst ten opzichte van dit gemiddelde scenario:

1. Korte formatie 2012: 33,6 dagen

Een gemiddelde formatie duurt volgens berekeningen van parlement.com 87,6 dagen. In 2012 werd het nieuwe kabinet na 54 dagen beëdigd. Een winst van 33,6 dagen langer regeren voor Rutte-II dan onder het ‘standaardscenario’.

2. Lange formatie 2017: 72,4 dagen

De kabinetsformatie van 2017 duurt al 160 dagen. Dat is dus 72,4 dagen langer dan de gemiddelde formatieduur. Die mag Rutte-II (demissionair) volmaken. En wellicht nog iets meer.

3. Langere zittingsduur door vervroegde verkiezingen 2012: 184 dagen

In 2012 gingen de kiezers op 12 september naar de stembus. Dat is niet het reguliere moment (in maart of in mei ingeval er dat jaar ook Staten- of gemeenteraadsverkiezingen zijn). In zo’n geval wordt de zittingstermijn van de Kamer (in de meeste gevallen) verlengd tot de eerstvolgende reguliere mogelijkheid, in dit geval na zo’n 4,5 jaar dus. Daardoor duurde de periode tussen de twee verkiezingen nu niet 1461 maar 1645 dagen. Een winst van 184.

De belangrijkste reden dat Rutte-II dus überhaupt een record-zittingsduur kon behalen was het tijdstip waarop de verkiezingen van 2012 werden gehouden. Als het kabinet de normale vier jaar tot z’n beschikking had gehad, was de ‘recordpoging’ veel lastiger geweest. Dat was weer afhankelijk van het tijdstip waarop het kabinet viel toen de PVV de stekker trok uit het bezuinigingsoverleg met VVD en CDA. Een record voor Rutte met een beetje hulp van Wilders dus.

[1] En ook door mijzelf

Categorie: Uncategorized Tags: kabinetsformatie, rutte-II

Over de auteur

Tom Louwerse
Tom Louwerse is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich op politieke representatie, parlementair gedrag, verkiezingen, peilingen en stemhulpen.
Website: https://www.tomlouwerse.nl/nl
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Episode 82 – A return to Brexitland, with Rob Ford

Biologische verklaringen zijn nieuws; Biologische oogkleppen niet

Zonder eigen kernwaarde zwabbert CDA

Podcast

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Episode 130 – Countdown to Extinction (UK edition), with Rob Ford

It's time for our UK election preview with our old pal Rob Ford (University of Manchester). Are the … [Lees verder...]

Populisme

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Plaatjes van de electoraatjes 2023: de PVV

Op 22 november zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. In deze serie gaan wij aan de hand van een … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in