• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Duitse steun voor het EU-reddingsplan. Altruïsme, kosmopolitisme of economisch eigenbelang?

door Armen Hakhverdian 03/04/2014 0 Reacties

Volgens sommige berekeningen heeft Griekenland de afgelopen jaren zo’n 115 Marshallplannen aan noodhulp ontvangen uit de verschillende Europese reddingsfondsen. Alleen al de Duitse hulp zou equivalent zijn aan 29 Marshallplannen. Meer dan een kwart van het permanente noodfonds (het ‘Europees stabiliteitsmechanisme’ of ESM) komt op conto van Duitsland. De ratificatie van het ESM-verdrag verliep niet zonder slag of stoot, maar uiteindelijk spraken op 27 september 2012 de Bundesrat, Bundestag en de Duitse president Joachim Gauck hun steun uit en trad het verdrag in werking.

Maar laten we eens kijken naar steun voor dergelijke reddingsoperaties onder de Duitse bevolking. Parlementen hebben namelijk zo nu en dan de neiging om bij de ratificatie van dit soort Europese verdragen uit de pas te lopen met het electoraat dat zij horen te vertegenwoordigen.

De politicologen Michael Bechtel, Jens Hainmueller en Yotam Margalit beschikken over unieke Duitse opiniedata (zie hier, open access) over reddingshulp aan noodlijdende EU-partners. Op basis van een aantal enquêtes onder duizenden Duitsers, uitgevoerd in januari 2012, laten Bechtel c.s. zien dat een ruime meerderheid (60%) tegen noodhulp was. Nu kwam dit beeld ook al naar voren uit eerdere commerciële enquêtes, maar het was onduidelijk waarom men al dan niet steun voor zulke bailouts uitsprak.

 

Gulle gevers

Nu blijkt deze bereidheid tot financiële steun vooral te rusten op houdingen als kosmopolitisme en altruïsme (zie hier voor de appendix met alle variabelen en aanvullende analyses). De eigen economische situatie – inkomen, arbeidssituatie, beroepsgroep, etc – speelt vrijwel geen rol. Het is dus bijvoorbeeld niet zo dat economisch kwetsbare groepen grotere bedenkingen plaatsen bij noodhulp.

Wat wél uitmaakt is de mate waarin men een kosmopolitisch wereldbeeld koestert. Kosmopolitisme duidt hier op een wereldbeeld dat meer naar buiten gericht is op het globale, dan naar binnen gekeerd op het lokale. Kosmopolieten zijn eerder geneigd om deze financiële reddingsacties te steunen.

Bovendien speelt de mate van altruïsme een belangrijke rol. Bechtel c.s. verlootten onder de respondenten een aantal prijzen van honderd euro en gaven respondenten de mogelijkheid om een deel hiervan te schenken aan goede doelen. De gulle gevers bleken ook aanzienlijk meer steun voor noodhulp uit te spreken dan diegenen die de volle honderd euro voor zichzelf opeisten. In Figuur 1 (nogmaals, open access!) zijn alle resultaten nog eens samengevat.

 

Internationale solidariteit

Internationale herverdelingsvraagstukken leunen dus veel minder op de persoonlijke economische situatie dan op een bepaalde Weltanschauung. Bechtel c.s. concluderen dan ook dat het winnen van electorale steun voor Europese reddingsoperaties niet via de portemonnee van mensen gaat: “altering the domestic distributive effects of the bailouts is unlikely to bring about a significant shift in voters’ stance in this debate” (p. 20).

Het koesteren van internationale solidariteit (tussen landen) is wat dat betreft echt anders dan nationale solidariteit (tussen groepen binnen landen). Vandaar dat bijvoorbeeld kiezers van Die Linke enerzijds zeer egalitair zijn met betrekking tot de nivellering van inkomens binnen Duitsland, maar alsnog in grote getale tegen noodhulp aan Griekenland waren. Bechtel c.s. laten zien dat alleen onder kiezers van de rechtsradicale Republikaner en de neonazistische NPD weerstand voor de bailouts nog groter was…

Filed Under: Economie, EU en internationaal Tagged With: altruisme, eurocrisis, europese unie, kosmopolitisme

Over de auteur

Armen Hakhverdian
Armen Hakhverdian is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij doet onderzoek naar politieke vertegenwoordiging, publieke opinie en ongelijkheid. Hij schreef samen met Wouter Schakel het boek 'Nepparlement? Een pleidooi voor politiek hokjesdenken' (2017, Amsterdam University Press) over ongelijke vertegenwoordiging in Nederland.
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Geef een antwoord Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

De macht van de financiële lobby in Brussel

Versplintering en de Tweede Kamer

Als peilingen falen: Waren de Amerikaanse verkiezingen echt zo onvoorspelbaar als kop-of-munt?

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in