Wat zijn de prioriteiten van Team Juncker?

Dit stuk zou eigenlijk over iets anders gaan. De agenda van het Europees Parlement kondigde aan dat vandaag Juncker zijn team en zijn programma bekend zou maken. Vervolgens zou het parlement stemmen over de installatie van de nieuwe Europese Commissie. De stemming kwam er maar dat programma? Misschien is het heel Nederlands te verwachten dat er een dik akkoord met specifieke plannen op tafel zou komen. Juncker heeft in juli “political guidelines” gegevn (zie hier), maar zijn dat de prioriteiten van de commissie? Juncker zei in zijn speech in het parlement vandaag “I insist that the time for European action is now”, maar wat behelst die actie dan? Wat mogen we verwachten van Team Juncker?

Meer programma, minder poppetjes

Ik had graag op deze vraag een duidelijk antwoord gegeven, door bijvoorbeeld te analyseren hoeveel prioriteit elk issue krijgt in een soort regeerakkoord. Maar Juncker’s speech van vandaag ging voornamelijk over welk poppetje op welke post terecht zou komen. Hij noemde kort zijn voornemen om 300 miljard euro te investeren, maar tekende aan:

“I will not now tell you all the details of what this package will contain. How can I when my new Team has yet to even meet to discuss it?

You will just have to have a little faith. You have my word that my College will start working on this day and night from the moment we take office.”

Ik zal hier iets specifieker zijn dan Juncker: hij geeft geen enkel detail over waar hij dan in gaat investeren. Terwijl de meeste Europese leiders verzuchten hoe zij nu weer een impopulaire bezuiniging moeten goed praten, laat Juncker mooi de kans liggen om te vertellen wat voor kadootjes hij gaat uitdelen. Misschien later…

Verder heeft Juncker’s speech een kopje ‘The First legislative initiatives of the Juncker Commission’ waar geen enkel concreet initiatief staat. In tegenstelling tot discussie over issues berichten de media voornamelijk – en waarschijnlijk terecht – discussie over de poppetjes. Is de Spaanse kandidaat een boef? Is de Sloveense kandidaat geschikt, en wat te denken van die Hongaar? Dit is een kwestie van smaak, maar uiteindelijk wil ik weten wat een regering gaat doen in plaats van wie het gaat doen. Een briljant politicus zonder agenda is net zo nutteloos als een slecht politicus.

De Agenda van Juncker

Maar wat zijn die “political guidelines” die Juncker gaf in juli? Deze zogeheten “Agenda for Jobs, Growth, Fairness and Democratic Change” is niet bepaald specifiek en het is mij niet duidelijk of dit ondersteunt wordt door de commissie of het parlement. Maar ik laat me op dit punt graag corrigeren. Welke onderwerpen krijgen in deze agenda prioriteit? Ik heb de alinea’s in deze agenda aan de hand van het codeboek van het Comparative Agendas Project gecodeerd. Het figuur hieronder laat zien welke onderwerpen de meeste aandacht krijgen.

Net als bij Troonredes krijgen macro-economische issues de meeste aandacht. Dit zijn voornamelijk uitspraken over de economische crisis en hoe Juncker wil inzetten op ‘job creation’ door middel van bijvoorbeeld de eerder genoemde investeringen. Een ander belangrijk onderwerp is ‘government operations’ wat voornamelijk gaat over hervormingen van de Europese Unie, met name om het democratisch blazoen van de EU wat op te poetsen. Dit is overigens niet heel concreet, bijvoorbeeld:

I will explore ways to improve the interaction with national Parliaments as a way of bringing the European Union closer to citizens.

Hij wil ook graag een politieke dialoog. Aha! Over normen en waarden? Nee, over democratie in Europa. Verder besteedt Juncker aandacht aan deregulatie in de commerciele sector en is hij met name concreet in het voornemen de Europese Digitale Markt te integreren. Een concreet voornemen is:

We can ensure that consumers can access services, music, movies and sports events on their electronic devices wherever they are in Europe and regardless of borders.

Juncker’s agenda zet vooral in op een verdere integratie van Europese markten, meer samenwerking met name op het gebied van energiebeleid en is voornemens iets te doen aan haar (geschonden?) democratisch blazoen. Maar de status van deze agenda is onduidelijk en het lijkt ook niet zichtbaar af te wijken van het beleid van de vorige commissie. Juncker wil ook een transparanter Europa en:

a political, executive Commission at the service of the common good and of Europe’s citizens.

Vanuit dat perspectief is het een gemiste kans om vandaag niet een duidelijk en concreet programma te presenteren waar Team Juncker mee aan de slag gaat.