• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Welke lijsttrekker lacht het meest? En hoe?

door Gijs Schumacher, Maaike Homan, Christian Pipal 10/03/2021 2 Reacties

In verkiezingstijd praten we vaak over de verschillende standpunten van politici. We praten veel minder over hoe zij die standpunten overbrengen. Dit is jammer, want overtuiging gaat niet alleen over argumenten, maar ook over de emotionele verpakking van die argumenten. Gezichtsuitdrukkingen kunnen bijvoorbeeld beïnvloeden hoe wij informatie verwerken. Zo laten Gerben van Kleef en collega’s zien dat een positieve gezichtsuitdrukking ervoor zorgt dat boodschappen positiever worden beoordeeld. Kortom, een goede lach is een belangrijk wapen voor een lijsttrekker. Maar gebruiken zij dit wapen ook? En wie doet dit het meest?

RTL-4 lijsttrekkersdebat

Om dit te onderzoeken hebben we het lijsttrekkersdebat van RTL 4 gebruikt (zie hier analyses van stem- en woordgebruik). Wij hebben dit opgeknipt in individuele shots waarin slechts 1 spreker te zien is. Deze shots hebben we geanalyseerd met de software Open Face. Deze software knipt de individuele shots op in frames, en analyseert vervolgens de bewegingen van de gezichtsspieren. In totaal hebben we 46 gezichtsspieren, waarvan een deel betrokken is bij specifieke emotionele uitdrukkingen zoals bijvoorbeeld blijheid, boosheid, angst of minachting (klik hier voor een mooi overzicht).

Wij kijken hier vooral naar blije uitdrukkingen. Hierbij zijn twee bewegingen relevant: het optrekken van de wang en het omhoog trekken van de mondhoeken (de zygomaticus major spier). Open Face schat in of deze spieren geactiveerd worden en geeft hier een score aan. De foto hieronder is de maximale score uit het hele debat. Hier trekt Rutte duidelijk de mondhoeken en wangen omhoog.

Per spreker hebben wij een gemiddelde activatie berekend over alle shots waarin zij alleen te zien zijn. Dit hebben we vervolgens geschaald. Het figuur hieronder laat de gemiddelden zien (dik zwart streepje) en ook de 95% betrouwbaarheidsinterval (de balk). Kaag en Wilders hebben gemiddeld het meest een positieve uitdrukking, gevolgd door Rutte en Hoekstra. Klaver en Marijnissen scoren veel lager.

Noot: gemiddelde activatie van de spieren in het gezicht die geassocieerd zijn met blijheid (dikke streep), spreiding (balk).

Een minachtende lach

Emotionele uitdrukkingen zijn een combinatie van verschillende gezichtsspieren. Zo zijn sommige gezichtsspieren betrokken bij verschillende emoties. Zo ook de zygomaticus major (het omhoog trekken van de mondhoeken. Bij een minachtende uitdrukking trekt namelijk zowel de zygomaticus major aan, als ook de buccinator, het opzij trekken van de lippen.

Hoe vaak identificeert Open Face een uitdrukking als blij en minachtend? Dit gebeurt opvallend vaak bij Geert Wilders (r=0.6) en veel minder bij Mark Rutte (r=0.2). Zijn hoge score in de grafiek hierboven is dus deels gebaseerd op zijn minachtende uitdrukkingen. Ook de lachjes van Kaag en Klaver worden vaak ingeschat als minachtend. Is dit effectief? Misschien. Je hebt de uitdrukking: “Killing your enemy with a smile”. Dit is wat Wilders tracht te doen in de foto hieronder. Dit is zijn blik op het moment dat Kaag hem toestopt dat hij het leuk vindt om mensen te kwetsen.

Linkse zuurpruimen?

Kunnen we op basis van deze data concluderen dat Klaver en Marijnissen linkse zuurpruimen zijn? Nee, ze lachen wel maar minder vaak dan de anderen. Of het is minder goed zichtbaar. Zij lachen het meeste in de 1-op-1 fragmenten met de burgers, maar in het debat relatief weinig. Klaver lacht wel relatief veel in de stelling over hogere belastingen voor de rijken. Maar als ik een stukje ongevraagd advies mag geven aan Klaver en Marijnissen: train die zygomaticus major wat meer. Kijk een comedy, hang er gewichten aan!

Bron stills: RTL 4.

Filed Under: Kiezers en publieke opinie Tagged With: gezichten, gezichtsuitdrukking, klaver, politieke psychologie, Rutte, Wilders

Over de auteurs

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 
Maaike Homan
Maaike Homan is a PhD Candidate at the Department of Political Science at the University of Amsterdam and member of the Hot Politics Lab. Her research is mainly focused on the role of nonverbal and emotional communication of politicians and how voters respond to this. She uses a variety of methods such as survey experiments, physiological and neuroscientific measurements.
Website: https://www.uva.nl/en/profile/h/o/m.d.homan/m.d.homan.html
  • Sociale media links 
Christian Pipal
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Ronald Heijman says

    10/03/2021 at 11:48

    Politici denken door op amateurniveau te acteren, betrouwbaar en geloofwaardig over te komen en te scoren met hun presentatie.
    Diegenen die wel eens een slecht opgevoerd toneelstuk, film of cabaret hebben bezocht kennen het tegenovergestelde effect.

    Log in om te reageren
  2. giselinde says

    11/03/2021 at 16:11

    Erg interessant! twee opmerkingen

    1. Ik moest meteen denken aan dit relletje uit 2012:
    https://www.trouw.nl/nieuws/fnv-reclame-lachende-rutte-leverde-veel-klachten-op~b9e0b146/
    Een lach is nooit alleen maar leuk, en kan juist als je iemand toch al niet ziet zitten als zeer onprettig ervaren – en geframed – worden.

    2. Lachen – zelfs ‘blij’ lachen – is een complexe gezichtsuitdrukking die niet alleen te maken heeft met een vrolijke persoonlijkheid, en vooral ook met groepsgrenzen, en dus ook kan worden ervaren als uitsluitend of zelfs agressief (wat hebben ‘wij’ het toch leuk en gezellig samen).
    Mijn hypothese zou zijn dat dit zeer boeiende resultaat niets zoveel zegt over de persoonlijkheid of lachspieren van Klaver en Marijnissen, maar eerder over de verhoudingen tussen de debaters: het midden lacht vriendschappelijk naar elkaar, aan de flanken moet men iets anders. Ik vind het in dit licht boeiend dat de “linkse zuurpruimen” wel lachen tegen de burgers, maar niet tegen collega-politici.

    Anders gesteld: aan het (naar elkaar!) lachen kan je zien wie elkaar wel en niet zien zitten, en ook wie zich veilig en dominant voelt.

    Log in om te reageren

Geef een antwoord Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Een klimaat-burgerberaad: werkt dat wel?

Zijn de PvdA en GroenLinks ‘even groot’?

10 jaar transparantiehervormingen in de EU

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in