• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Wie wordt de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie?

door Gijs Schumacher 21/05/2014 0 Reacties

Wordt het Juncker of Schulz? Of krijgen we een nieuwe voorzitter die toch niet verkiesbaar was? Maken bijvoorbeeld Christine Lagarde (directeur IMF), Enda Kenny (premier Ierland), Jyrki Katainen (premier Finland) of Helle Thorning Schmidt (premier Denemarken) nog een kans? Met de nieuwe regels voor de verkiezing van de voorzitter van de Europese Commissie wacht een epische strijd tussen het Europees Parlement en de EU-lidstaten. Wat kunnen we verwachten?

 

Regelwijziging

Ten eerste, wat zijn de regels voor de verkiezing van de voorzitter van de Europese Commissie?

The European Council nominates a candidate to be president of the Commission, who must be approved by a majority of members of the European Parliament. If the MEPs reject the candidate, the Council has one month to put forward another. The president-elect chooses the commissioners (and their policy area) from candidates put forward by EU countries (ec.europa.eu).

Dit is nieuw. In het verleden stemde het parlement alleen voor of tegen de gehele commissie. In dit geval streed het parlement vooral om de rotte appels uit de commissie te verwijderen. Nu kunnen ze meebepalen wie de samensteller van de commissie wordt. Het zal u niet ontgaan zijn dat de Europese partijen een zogeheten Spitzenkandidat hebben aangesteld die, wanneer de partij de grootste wordt in het Europees Parlement, de voorzitter van de commissie wordt. Op basis van de peilingen zijn er dan maar twee mogelijkheden:

1. Jean-Claude Juncker wordt de nieuwe commissaris. Dat is dan de 3de Luxemburger (na Thon en Santer). Zijn EPP staat no. 1 in de peiling met een aardige voorsprong.

2. Martin Schulz wordt de nieuwe commissaris. Zijn S&D staat no. 2 in de peiling, maar wie weet!

 

Maar de lidstaten?

De belangrijkste partijen in het Europees Parlement hebben aangekondigd alleen de Spitzenkandidat van de grootste partij te accepteren als commissievoorzitter. Maar wat nu als de lidstaten weigeren Schulz of Juncker te accepteren? Het is mij onduidelijk hoe de Europese Raad tot een nominatie komt. Op de website van de Europese Raad leverde de zoekterm “nomination president commission” geen resultaten op. Tot zover transparantie.

De lidstaten zijn buitengewoon onduidelijk over hun positie. Neem Nederland. Rutte zei op 26 november vorig jaar – in antwoord op kamervragen van de PVV – het volgende: ”de regering zal een beslissing nemen over welke kandidaat voorzitter van de Europese Commissie te steunen wanneer de kandidaten hiervoor bekend zijn. Dit is nu nog niet aan de orde.” Ondertussen wel, maar wat is het standpunt van de regering? Wel, Rutte, de leider van de VVD, vindt dat Verhofstadt (leider van de liberale ALDE-fractie) het moet worden, maar Rutte, de leider van de regering, vindt dat niet. Hij houdt het op een vaag “er is zelfs geen zekerheid dat de voorzitter van de Commissie één van deze Spitzenkandidaten zou moeten zijn.”

 

En de nationale partijen?

En wat te denken van de nationale partijen in de Europese partijgroepen? Gaan die met de partijlijn meestemmen? De PvdA is duidelijk: “De politieke groep die bij de verkiezingen het grootste wordt in het Europees Parlement levert de voorzitter van de Europese Commissie.” D66 is al cryptischer:””Wij willen een gekozen voorzitter van de Europese Commissie, voorgedragen en gekozen door het Europees Parlement op basis van coalitievorming, als afspiegeling van de verkiezingen.” Wat betekent op basis van coalitievorming? Als de liberalen met de socialisten samenspannen om Martin Schulz te verkiezen, heeft Juncker dan het nakijken? Het CDA steunt Juncker maar heeft zich nooit in bijvoorbeeld een verkiezingsprogramma uitgesproken voor een voorzitter uit het parlement. En hoe gedragen nationale partijen zich als zij wel of niet een goede kandidaat in de commissie (of in andere functies) krijgen? Stel dat Dijsselbloem in the picture komt, volgt de Europese PvdA fractie dan haar verkiezingsprogramma door de Spitzenkandidat van de grootste partij te steunen? Zelfs als we daarmee een rechtse voorzitter als Juncker krijgen?

 

Een derde scenario?

Naast de verkiezing van Juncker and Schulz wil ik een derde scenario schetsen waarbij (delen van) de Europese Raad bewust de Europese fracties en de nationale partijen in de fracties tegen elkaar uitspeelt. De nationale partijen hebben allerlei uiteenlopende belangen, bijvoorbeeld: 1.promoot een landgenoot, 2.promoot een partijgenoot, 3.promoot een EP-partijgenoot en 4.promoot je pro/anti-EU credentials. Die verschillende belangen maken de Europese partijgroepen kwetsbaar. Als zij zelf geen blok tegen de Europese Raad kunnen vormen, dan komt er een mogelijkheid voor de Raad om haar kandidaten door te duwen. Dan worden niet-verkiesbare kandidaten zoals Christine Lagarde (directeur IMF), Enda Kenny (premier Ierland), Jyrki Katainen (premier Finland) of Helle Thorning Schmidt (premier Denemarken) weer kansrijk (voor een mooi overzichtje).

Categorie: EU en internationaal, Kiezers en publieke opinie Tags: EP-verkiezingen, EU, EU commissie, Juncker, Rutte, Schulz

Over de auteur

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Wat doen digitale advertenties met je stemgedrag?

Aflevering 76 – We krijgen een nieuw kiesstelsel!, met Tom van der Meer

Zo ziet een goede onderzoeksverantwoording voor peilingen eruit

Podcast

Aflevering 133 – Wilders blaast het kabinet op, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

Geert Wilders heeft zijn steun aan het kabinet ingetrokken. En zoals het een extraparlementair … [Lees verder...]

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Populisme

Radicale onderdompeling: een theaterexperiment op Oerol

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) signaleerde begin deze week dat … [Lees verder...]

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in