Er is de laatste maanden veel geschreven over de samenwerking tussen de PVV en radicaal rechtse zusterpartijen als het Front National in Frankrijk, de United Kingdom Independence Party (UKIP) in het Verenigd Koninkrijk en de Lega Nord in Italië. Gisteren heeft de PvdA de aanval op deze partijen ingezet. Met een speciale website, getiteld devriendenvanwilders.eu, probeert de partij kiezers over te halen niet op de PVV te stemmen. De ‘lijsttrekker’ van de fractie van de sociaaldemocratische partijen in het Europees Parlement, Martin Schulz, is ook niet zo blij met het succes van radicaal rechts. Hij zei dat deze partijen haat voorstaan en noemde het ondenkbaar dat er straks een nazipartij in het Europees Parlement zit die propaganda maakt voor Adolf Hitler. Of dit een goede strategie is valt te betwijfelen. Maar vooral laten deze acties en uitspraken van de sociaaldemocraten zien hoe het publieke debat over het succes van radicaal rechts een sterk veroordelende ondertoon heeft, en bovendien puur en alleen gaat over de partijen zelf.
In plaats van radicaal rechts tot vervelens toe te veroordelen is het voor gevestigde partijen misschien een beter idee om eens te proberen te begrijpen waar het succes van Wilders en de zijnen eigenlijk vandaan komt. Een goed begin is dan wat langer stil te staan bij de vraag wie nu eigenlijk de mensen zijn die op radicaal rechts stemmen en waarom ze dat doen. Het zijn uiteindelijk immers de kiezers die bepalen hoe succesvol radicaal rechtse partijen zijn. Om het succes van deze partijen te begrijpen zullen we, in andere woorden, moeten uitzoeken wie Henk en Ingrid zijn.
Laten we beginnen met Nederland. Op basis van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) uit 2010 (de meest recente versie), ben ik eens gaan kijken hoe we Henk en Ingrid nu het beste kunnen typeren. Ik heb me daarbij voornamelijk gericht op de vraag wat hun sociaaleconomische achtergronden zijn en wat voor opvattingen ze hebben.
Sociaaleconomische kenmerken
Figuur 1 laat mooi zien dat PVV-kiezers gemiddeld veel lager zijn opgeleid dan mensen die op een andere partij stemmen. Van de mensen die op de PVV stemmen is ongeveer 50 procent lager opgeleid. Bij de kiezers van andere partijen ligt dit percentage maar liefst de helft lager: 25 procent. Onder de PVV-stemmers is slechts ongeveer 6 procent hoogopgeleid. Bij andere kiezers is dit percentage met 36 procent zes keer zo hoog.
Figuur 1: Opleiding van PVV-kiezers en andere kiezers (in percentages)
Figuur 2 geeft aan dat er ook grote verschillen bestaan tussen mensen die op de PVV stemmen en andere kiezers wanneer we kijken naar hun inkomen. Onder de Henks en Ingrids verdient een dikke 45 procent een laag inkomen. Bij andere kiezers is dit percentage ongeveer 30 procent. Omgekeerd heeft ongeveer een kwart van de PVV-stemmers een hoog inkomen. Mensen die op andere partijen stemmen verdienen meer: van hen heeft ongeveer 40 procent een hoog inkomen.
Figuur 2: Inkomen van PVV-kiezers en andere kiezers (in percentages)
Opvattingen
Figuur 3 laat zien wat de opvattingen zijn van PVV-kiezers vergeleken met kiezers van andere partijen. In het NKO is kiezers een aantal vragen voorgelegd met betrekking tot belangrijke politieke thema’s. Mensen konden op een schaal van 1 tot 7 antwoorden wat hun positie is.
Figuur 3: De opvattingen van PVV-kiezers en andere kiezers (met 95% betrouwbaarheidsinterval)
De eerste attitude in Figuur 3 gaat over de vraag in hoeverre mensen voor of tegen inkomensherverdeling zijn. Dit is de vraag: Sommige mensen vinden dat de verschillen in inkomens in ons land groter moeten worden. Anderen dat ze kleiner moeten worden. Natuurlijk zijn er ook mensen met een mening die daar tussenin ligt. Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij de 1 betekent dat inkomensverschillen kleiner moeten worden en 7 dat ze groter moeten worden? Hoe hoger mensen scoren, hoe rechtser ze dus zijn. De zwarte bolletjes linksonder in de figuur laten zien wat de gemiddelde scores zijn van mensen die op de PVV stemmen en mensen die op een andere partij stemmen. PVV-kiezers zijn opvallend genoeg linkser op sociaal-economisch vlak dan mensen die op andere partijen stemmen. Het verschil tussen de twee groepen is echter niet statistisch significant (dit kun je zien aan de lijnen van het 95%-betrouwbaarheidsinterval die overlappen).
De tweede attitude gaat over het thema multiculturalisme. Mensen is gevraagd of zij vinden dat allochtonen hier moeten kunnen leven met behoud van de eigen cultuur of dat zij zich geheel moeten aanpassen aan de Nederlandse cultuur. Hoe hoger de score, hoe meer iemand vindt dat allochtonen zich moeten aanpassen. De figuur dat duidelijk zien dat mensen die op de PVV stemmen gemiddeld veel sterker van mening zijn dat allochtonen zich moeten aanpassen aan de Nederlandse cultuur. De gemiddelde score onder PVV-kiezers is ongeveer 6, terwijl dit onder andere kiezers ongeveer 4.5 is. Dit verschil is statistisch significant (dit heb ik weergegeven door het betreffende bolletje wit te markeren).
Hetzelfde geldt met betrekking tot de opvatting over de EU. Mensen konden aangeven of ze vinden dat de Europese eenwording nog verder zou moeten gaan (1) of dat de Europese integratie al te ver is doorgeschoten (7). De figuur laat zien dat PVV-kiezers ten opzichte van andere kiezers veel sterker vinden dat de Europese eenwording te ver is doorgeschoten. Ten slotte zijn PVV-stemmers cynischer over de politiek. Het NKO heeft respondenten negen stellingen voorgelegd met betrekking tot het functioneren van de politiek. Voorbeelden van dergelijke stelling zijn “politici zijn zakkenvullers” en “politici zijn corrupt”. Mensen konden antwoorden of een schaal van 1 (helemaal mee eens) tot 5 (helemaal mee oneens). Ik heb die antwoorden allemaal bij elkaar opgeteld en gehercodeerd zodat de score uiteindelijk net als bij de andere attitudes van 1 (helemaal niet cynisch) tot 7 (zeer cynisch) loopt. Uit de figuur blijkt dat mensen die op de PVV-stemmen cynischer zijn over de politiek dan mensen die dat niet doen.
De Henks en Ingrids in andere landen
In aanloop naar de Europese verkiezingen roept dit natuurlijk de vraag op of de Henks en Ingrids in andere landen vergelijkbaar zijn met die in Nederland. Om dat te checken heb ik ook gekeken naar mensen die op radicaal rechtse partijen stemmen in België, Zwitserland, Duitsland, Denemarken, Finland, Noorwegen en Zweden. Ik heb daarbij gebruik gemaakt van de European Social Survey (ESS) uit 2012. Dat is een grootschalig onderzoeksproject dat vragenlijsten afneemt bij representatieve steekproeven uit alle genoemde landen. De resultaten komen in grote lijnen overeen. Mensen die op radicaal rechtse partijen stemmen zijn over het algemeen lager opgeleid, hebben lagere inkomens, zijn afkomstig uit lagere klassen en zijn vaker werkloos. Bovendien zijn ze negatiever over immigratie, Europese integratie en het functioneren van de politiek. Met betrekking tot opvattingen over sociaal-economische herverdeling verschillen kiezers van radicaal rechtse partijen minder sterk van andere partijen, net als in Nederland.
Verliezers van globalisering
Het lijkt erop dat Henk en Ingrid, niet alleen in Nederland maar ook in andere West-Europese landen, de verliezers van het globaliseringsproces zijn. Het zijn mensen met minder kansen op de arbeidsmarkt. Ze hebben immers lagere opleidingen, zijn afkomstig uit lagere klassen en zijn vaker werkloos. Ze voelen zich bedreigd door toenemende immigratie, omdat ze vrezen dat immigranten hun banen inpikken. Ze vrezen Europese integratie omdat ze bang zijn dat Nederland wordt weggedrukt door Brussel. En ze zijn zeer negatief over het functioneren van de politiek omdat in hun ogen de gevestigde politieke partijen verantwoordelijk zijn voor al deze negatieve ontwikkelingen. Het ligt dan voor de hand te stemmen op een partij die deze zorgen deelt.
Misschien moeten we ons wat minder richten op het bashen van radicaal rechtse partijen en de veronderstelde negatieve gevolgen van hun opkomst, en ons wat meer bezighouden met de zorgen van de mensen die op deze partijen stemmen.
Misschien moest Matthijs Rooduijn ook een poging doen de term ‘radicaal rechts’ te vervangen door een betere kwalificatie. Blogger Joost Niemoller heeft wel eens het etiket links-conservatief laten vallen en noemt zich tegenwoordig (een van) De Nieuwe Realist(en). Ik weet niet of dat de oplossing is. Radicaal-rechts is echter hoe dan ook ongeschikt.
Als we ervan uitgaan dat in ieder geval Wilders niets moet hebben van nazi-achtige sympathieën, is het etiket radicaal-rechts in elk geval voor de PVV niet op zijn plaats. Rooduijn toont zelf aan dat de het PVV-electoraat sociaal-economisch links georiënteerd is. Datzelfde electoraat zou zich slachtoffer voelen van ‘de globalisering’. Bij mijn weten zat anti-globalisme altijd in de hoek van GroenLinks en hun buitenparlementaire randcriminele kameraden, zoals René Danen.
Voor het PVV-electoraat maakt het niet zoveel uit hoe we het beestje noemen. Die kiezers zijn inmiddels zo ver, dat ze elk etiket en scheldwoord opvatten als een geuzennaam, en daar kan ik ze niet eens ongelijk in geven. Politiek-wetenschappelijk deugt het etiket radicaal-rechts niet. Dat is in recente stukken elders op deze site allang aangetoond. Ook speelt het idioten, haatzaaiers en verlicht despootjes als Martin Schulz en Hans Spekman (over laagopgeleiden gesproken) alleen maar in de kaart. Daar moet de politieke wetenschap zich niet voor laten misbruiken. Gebruik dan voorlopig ten minste – als het op korte termijn niet lukt iets beters te verzinnen – het begrip ‘nieuw-rechts’ (een vertaling van het Franse nouvelle droite).
Is de herverdeling van inkomens die de PVV-stemmers willen, links? Hun opvattingen zijn gespeend van de linkse sociaaldemocratische ideologie, ze willen geen andere ordening van verantwoordelijheden of van de samenleving – ze willen uitsluitend meer geld, voor zichzelf & alleen voor hun eigen groep.
Dat is een onderzoek uit 2010, toen de PVV nog maar 9 zetels had.
Je hoeft geen Einstein te zijn om in te zien dat die verhoudingen de prullenbak in kunnen aangezien de PVV na dit onderzoek in 2010 24 zetels haalde.
De verhoudingen binnen 24 zetels liggen heel anders dan binnen 9.
Dit onderzoek is uitgevoerd voor en na de verkiezingen van 2010 (mensen werden voor en na die verkiezingen ondervraagd). Van de mensen die een partijkeuze maakte, stemde ongeveer 12% van de respondenten in de dataset op de PVV. Dat is minder dan de bij de verkiezingen in 2010 behaalde 15.5%, maar het geeft waarschijnlijk toch een redelijke indruk van die kiezersgroep.
Ik ken het onderzoek en dat was van vóór de verkiezingen in 2010, niet erna.
Dat betekent dat er is onderzocht wat de verhoudingen waren in opleiding en werk onder de kiezers die bij de 9 zetels behoorden die de PVV toen had.
Daarna is de PVV van 9 naar 24 zetels gegaan en welke opleiding of werk die 15 zetels meer hadden daar is geen enkel onderzoek naar gedaan en het is van Stapel niveau om gewoon de cijfers van het onderzoek onder 9 zetels door te trekken naar die van 15 zetels meer.
Wat een absurde beschuldigingen, kijk de documentatie van het NKO 2010 nog maar eens na!
http://www.persistent-identifier.nl/?identifier=urn%3Anbn%3Anl%3Aui%3A13-9x4l-vy
Zoals gezegd zijn de respondenten zowel voor als na de verkiezingen ondervraagd. De eerste ‘wave’ was in mei 2010 (dus een maand voor de verkiezingen), de tweede ‘wave’ was in juni 2010 (dus kort na de verkiezingen). In die tweede ‘wave’ werd gevraagd wat je hebt gestemd.
Diederik Stapel zei ook zoveel en daar bleek ook niets van te kloppen. Vooralsnog heb ik nog geen enkele link gezien waaruit de cijfers blijken die in dit stuk staan.
Dan hebben we het over;
“PVV-kiezers gemiddeld veel lager zijn opgeleid dan mensen die op een andere partij stemmen. Van de mensen die op de PVV stemmen is ongeveer 50 procent lager opgeleid. Bij de kiezers van andere partijen ligt dit percentage maar liefst de helft lager: 25 procent. Onder de PVV-stemmers is slechts ongeveer 6 procent hoogopgeleid. Bij andere kiezers is dit percentage met 36 procent zes keer zo hoog.”
Ik zeg dat dit cijfers zijn uit een onderzoek dat is gedaan voor de verkiezingen van 2010 en tot ik een link krijg die het tegendeel aangeeft blijft dat zo.
@Marc Winters
1. Je kent het onderzoek blijkbaar niet. Wellicht verbaast het je dat er heel veel onderzoek gebeurt op dit thema, maar iedere onderzoeker in dit veld kan je vertellen dat het NKO zo’n maand voor en kort na de verkiezingen wordt afgenomen. Al sinds de jaren 70. Het (mij onbekende) onderzoek uit 2009 dat je noemt is NIET waar hier naar wordt verwezen.
2. Voordat je met beschuldigingen gaat wuiven: Kijk voor de gein zelf eens naar de gegevens waar we de hele tijd naar verwijzen. Het NKO heeft een bestand. Zie het als een soort Excel-bestand. Daarin zitten duizenden rijen (voor elke ondervraagde kiezer 1 eigen rij) en vele tientallen kolommen (met daarin elk voor elke kiezer kenmerken van die kiezer, zoals zijn/haar opleidingsniveau, sekse, voorkeur, lidmaatschappen, stemintenties, stemgedrag, etc.). Dat is het bestand, dat je vervolgens (net als in Excel) kan analyseren, bijvoorbeeld via kruistabellen. Of, beter, via geavanceerdere analyse-technieken. Hoe dan ook: iedereen kan dit repliceren.
3. Dat de PVV relatief veel lageropgeleiden trekt blijkt uit talloze onderzoeken. Hier bijvoorbeeld een heel recente van Maurice de Hond. http://politiek.thepostonline.nl/2014/02/16/pvv-nu-even-groot-als-vvd-pvda/
Denk voortaan eerst even voordat je onzin uitkraamt. Ofwel je snapt het niet (vraag dan voordat je beschuldigingen uit), of je wil het niet snappen.
Met je Stapel…
@Tom van der Meer
Je kunt roeptoeteren wat je wilt maar nergens in al die duizenden regels van je NKO is te vinden dat de PVV 50% laagopgeleiden zou trekken en ook nergens staat dat de PVV zes maal zo weinig hoogopgeleiden trekt als de andere partijen.
De wens zal daar waarschijnlijk wel de vader van de gedachte zijn, iets anders kan ik er niet van maken want uit de cijfers van dat NKO onderzoek blijkt dat niet.
Heb jij dat NKO-onderzoek gezien? Je denkt zoveel te weten over wat er staat.
Juist uit al die duizenden regels blijkt deze uitkomst. Als van de ca 300 respondenten die in 2010 PVV hebben gestemd (300 rijen) er 150 laagopgeleid zijn, is de puntschatting dat de helft van de respondenten die PVV stemt lageropgeleid is. Door generalisatie kan dat percentage hoogstens een paar punten afwijken (waar we steevast op wijzen op dit blog).
Vraag Maurice de Hond, vraag TNS NIPO, vraag IPSOS, vraag het SCP, vraag het aan het team van de European Social Survey of de European Election Survey, vraag het aan elk team van survey-onderzoekers onder een random steekproef: je zal hetzelfde vinden.
Of open zelf het NKO eens.
We proberen je serieus aan uitleg te helpen. Maar als je niet inhoudelijk wilt reageren, reageer dan niet. Laatste waarschuwing.
@Marc Winters: Lees je wel wat we schrijven? Ik heb die statistische analyses zelf uitgevoerd adhv het NKO-bestand. Je kunt die percentages dus niet direct vinden, je moet ze eerst berekenen. Als je het niet snapt moet je niet dit soort beschuldigingen uiten.
Matthijs Rooduijn zegt:
12/05/2014 om 19:55
‘ Ik heb die statistische analyses zelf uitgevoerd adhv het NKO-bestand.’
Dat dacht ik al want het NKO zou zulks nooit durven beweren naar aanleiding van hun onderzoek omdat dat nergens uit blijkt.
Weet je dat het NKO wordt uitgevoerd door een team politicologen? Dat verschillende van onze collega’s daar direct bij betrokken zijn geweest? Dat ik direct bij de opzet betrokken was in 2012? Dat tientallen andere onderzoeken van andere (private en publieke, nationale en internationale) instituten soortgelijke gegevens hebben, waar steevast hetzelfde uit blijkt?
Je kent het NKO-team blijkbaar niet eens. Begin dan niet dat ‘het NKO’ iets niet zou durven beweren.
Wie erbij betrokken waren is onbelangrijk want Stapel was zelfs professor op de universiteit in Tilburg en dat bleek geen enkele garantie voor kwaliteit.
Feit blijft dat nergens in het hele NKO onderzoek terug te vinden is dat 50% van de PVV kiezers laagopgeleid is en dat de andere partijen 6 maal zoveel hoogopgeleide kiezers trekken.
Ik zeg dat dat een leugen is en het NKO onderschrijft die stelling.
Maar als medwerker aan dat onderzoek moet het dan voor jou helemaal makkelijk zijn om me het stukje te wijzen waaruit te filteren is dat de helft van de PVV kiezers laagopgeleid is.
Toch?
Wie erbij betrokken is, is inderdaad onbelangrijk. Jij doet alsof ‘het NKO’ geen uitspraken zou durven te doen, dus blijkbaar is het voor jou wel relevant.
Je uitspraken over het NKO dat je blijkbaar geheel niet kent zijn onzinnig. Hoe je de conclusies kan trekken die hierboven worden getrokken, is inmiddels al meermalen aan je uitgelegd. Dat je het niet snapt of – waarschijnlijker – niet wil snappen, is inmiddels jouw probleem.
@ Marc Winters
Als dat zo is, is het kwalijk. Mij viel het toch nog grote verschil in gemiddeld opleidingsniveau tussen PVV enerzijds en andere partijen anderzijds vanmorgen ook meteen op. Maar ik voelde geen nattigheid. Helaas.
Zonder concrete cijfers uit de mouw te kunnen schudden, weet ik dat het niet aangaat de PVV weg te zetten als een beweging voor voornamelijk lageropleiden te noemen. Het aandeel hogeropleiden is zeker gegroeid sinds Wilders c.s. in 2006 negen zetels haalden.
Er zijn sinds die tijd ook vele interviews gepubliceerd in de media – veel in absolute zin, niet in relatieve – waarin hogeropgeleiden steun betuigden met de verreweg de meeste programmapunten van de PVV.
Het is absoluut waar.
Ik ken dat onderzoek uit 2010 en dat was een onderzoek dat al in 2009 is gedaan en de uitslag pas in 2010 openbaar gemaakt. Ten de PVV dus 9 zetels had.
Zoals ik zei, je hoeft geen Einstein te zijn om in te zien dat er hele andere getallen tevoorschijn komen als een partij geen 9 maar 24 zetels heeft.
En zelfs toen de PVV 9 zetels had was al bekend dat steeds meer hoog opgeleiden voor de PVV kiezen.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/316560/2009/02/20/Wilders-scoort-bij-hoger-opgeleide-kiezer.dhtml
Waar heb je het toch over? Het Nationaal Kiezersonderzoek is niet in 2009 gehouden, maar in 2010. Er was een eerste golf vragen pal voor de verkiezingen, daarna een tweede vlak na de verkiezingen.
http://www.dpes.nl/nl/data-en-resultaten/nko-2010
Over welk onderzoek uit 2009 heb je het dan? Het Europese Parlementsverkiezingsonderzoek wellicht? Dat wordt hier niet gebruikt.
Er is nog een ander geheim NKO uit 2009, Tom. Wist je dat niet?
Vertel eens dan uit welk deel van dat onderzoek van na de verkiezingen uit 2010 de cijfers over opleiding en werk afkomstig zijn want ik kan het niet vinden in de link die je gaf.
Het is één onderzoek waarbij elke respondent twee keer wordt ondervraagd.
Het geslacht van de respondent is bekend uit de GBA en wordt zowel in het onderzoek voor als het onderzoek na de verkiezingen ter controle voorgelegd.
Onderwijsniveau wordt alleen voor de verkiezingen gevraagd, maar het is niet erg waarschijnlijk dat iemands opleidingsniveau binnen een maand wijzigt. Je kunt dus prima de voor de verkiezingen gemeten variabele gebruiken in een analyse van het werkelijke stemgedrag, zoals dat na de verkiezingen is gevraagd.
Zoals gezegd, stemgedrag is gevraagd na de verkiezingen in een blok vragen dat begint met “Hebt u bij de Kamerverkiezingen van 9 juni gestemd?” en daarna de vraag “Op welke partij hebt u gestemd?”.
@Tom Louwers
Precies wat ik al dacht, er is voor de verkiezingen gevraagd wat het opleidingsniveau was en niet erna.
We hebben kunnen zien wat een groot verschil er zit tussen peilingen voor verkiezingen en de daadwerkelijke uitslag.
Het opleidingsniveau zal inderdaad niet wijzigen de maand voor de verkiezingen, de daadwerkelijke keus in het stemhokje wel.
@Marc Winters
En het daadwerkelijke stemgedrag is dus ook NA de verkiezingen gevraagd. Toegegeven, de documentatie kan duidelijker op dit punt, maar als je goed naar de documentatie op DANS kijkt (zie link boven), dan kun je afleiden dat alleen onderwijsniveau voor de verkiezingen is gevraagd en de andere variabelen (meest belangrijk: stemgedrag) erna.
@Tom Louwers
Waar in dat onderzoek kan ik vinden dat 50% van de kiezers van de PVV laagopgeleid is en waar kan ik vinden dat maar 6% hoogopgeleid is terwijl dat bij de andere partijen 6 maal zo hoog zou zijn?
Het kan zijn dat u gelijk heeft en dat het wel ergens staat maar dat het niet duidelijk is.
Het Nationaal Liezersonderzoek waar de auteur uit put wordt ieder keer tijdens de verkiezingen gehouden. Al sinds de jaren zeventig. Er is overigens inmiddels een versie van de 2012-verkiezingen openbaar (zie DANS).
Dat is dus wel degelijk iets anders dan het onderzoek van TNS-NIPO waar Winters naar verwijst.
En in welk onderzoek was te vinden dat;
“PVV-kiezers gemiddeld veel lager zijn opgeleid dan mensen die op een andere partij stemmen. Van de mensen die op de PVV stemmen is ongeveer 50 procent lager opgeleid. Bij de kiezers van andere partijen ligt dit percentage maar liefst de helft lager: 25 procent. Onder de PVV-stemmers is slechts ongeveer 6 procent hoogopgeleid. Bij andere kiezers is dit percentage met 36 procent zes keer zo hoog.”
Was dat in dat TNS/NIPO onderzoek of NKO?
NKO. Zoals ook duidelijk staat uitgelegd hierboven.
Diederik Stapel had ook z’n eigen interpretatie van de werkelijkheid.
@Dick Kraaij: het concept radicaal rechts is natuurlijk niet perfect. Maar er is wat mij betreft geen label dat de lading beter dekt. De meeste studies definiëren de partijen waar het om gaat als ‘populistisch radicaal rechts’. Ze zijn populistisch omdat ze het goede volk afzetten tegen de slechte elite, radicaal omdat hun opvattingen strijdig zijn met liberaal-democratische waarden, en rechts omdat ze sociale en individuele gelijkheid afwijzen en projecten die gelijkheid proberen te realiseren afwijzen.
@Marc Winters: Tja, waar te beginnen. Volgens mij is inmiddels al behoorlijk duidelijk uitgelegd wat het NKO voor onderzoek is en hoe het is uitgevoerd. Ik kan daar nog aan toevoegen dat je nergens een document zult vinden waarin de percentages staan die ik in bovenstaand stuk noem. Dat komt omdat ik zelf een analyse heb uitgevoerd met het beschikbare databestand. Dat bestand kun je gewoon downloaden. Ik nodig je dan ook van harte uit mijn analyses te repliceren. Als je dan tot dezelfde conclusies komt (wat ik vrij waarschijnlijk acht), is het misschien ook wel zo netjes om je ‘Stapel-beschuldigingen’ terug te nemen.
Ik blijf de stelling overeind houden dat 50% laagopgeleiden bij de PVV en 6% hoogopgeleiden een resultaat is dat vergelijkbaar is met die van Stapel.
Dat blijkt ook wel want je geeft zelf al toe dat je die cijfers zelf bij elkaar hebt geredeneerd en dat het zeker niet uit dit NKO onderzoek te halen is.
Iets dat ik al eerder aangaf en dat je bevestigt.
Blijft de vraag wat dat KNO onderzoek er dan überhaupt mee te maken heeft want daaruit blijkt niets van die 50 en 6 procent beweringen.
Goed, nu begin je te trollen. Je verdraait uitspraken, je reageert niet inhoudelijk. We geven aan hoe je dit zelf kan repliceren. We geven aan waar alternatieve onderzoeksuitslagen te vinden zijn die hetzelfde concluderen. Het houdt een keer op.
Je wil het niet snappen.
Jij wilt niet snappen dat die 50% laagopgeleiden bij de PVV een leugen is die in de categorie Stapel valt.
Dat noem ik pas trollen.
Dan was dit bij deze je laatste comment.
Cijfers zijn niet ‘bij elkaar geredeneerd’ maar geanalyseerd. Meest platte denkbare uitleg: 2600 mensen geven antwoord op tientallen vragen. Dat is het NKO-bestand. Als je wil weten welk aandeel van die 2600 lageropgeleid is, moet je die 2600 antwoorden eerst turven. Dat is al een analyse. Vervolgens kan je veel complexere dingen doen (kruistabellen, regressie, padanalyse, schaalmodellen, panelanalyse, etc.) maar dit is de basis.
Ik hoop dat dit niet te moeilijk is.
Dat hoopte ik ook maar aan de uitslag van 50% te zien bleek het toch te moeilijk te zijn voor degene die beweert dat 50% van de PVV kiezers laagopgeleid is.
Volgens mijn idee is meer dan de helft van de Nederlanders laagopgeleid.(zie de schoolresultaten) Het merendeel van de hoogopgeleide mensen hierboven hebben volgens hun normen, laagopgeleide maar productieve ouders enz.
Is een monteur die via LBO en cursussen windmolens bouwt een laagopgeleid, PVV stemmend, dus slecht mens volgens de schrijver?
Nu ik toch bezig ben. Ik ga het niet uitrekenen, maar het lijkt hierboven dat de PVV het grootste aantal laagopgeleiden in zijn gelederen heeft 50%. De rest van de partijen maar 25%
Dus in Nederland is volgens de schrijver(die duidelijk geen PVVlover is) ruwweg minstens 73% hoogopgeleid. Waarom kom ik die wijze mensen nauwelijks tegen?
Die ‘73% hoogopgeleiden’ volgt op geen enkele wijze uit de grafiek hierboven.
Bij deze de daadwerkelijke cijfers over opleidingsniveau in NL. http://www.nu.nl/binnenland/3591830/opleidingsniveau-nederlander-stijgt.html. Ik lees overigens niet echt een waardeoordeel over laag opgeleiden in Matthijs’ stuk. Waaruit blijkt dat hij lager opgeleiden ‘slecht’ zou vinden?
Ik wordt hier toch ff niet goed van mensen.
Is het de bedoeling van de dames en heren cijfergoogle-aars mensen te intimideren zodat ze niet op de PVV gaan stemmen omdat ze dan de stempel van laagopgeleiden zouden moeten dragen????
Het lijkt erop dat die gaan verliezen in elk geval als je de peilingen mag geloven. En, terecht, de dames en heren die zogenaamd “hoogopgeleid” zijn en ons volk vertegenwoordigen als onze regering maken de laatste 10 jaar een rommeltje van en steeds meer mensen gaan dit inzien
Ik, als man van Ingrid ben er trots op om het verschil tussen goed en slecht te herkennen en daarvoor hoef je niet eens hoogopgeleid te zijn…..
Natuurlijk is de heer Wilders niet de perfecte oplossing voor alle problemen die we hedentendage hebben maar dat er iets MOET veranderen is duidelijk, dan maar met het clubje lager en middelbaar opgeleide met de hoop dat wij de beter opgeleide kunnen laten doen wat gedaan moet worden. Misschien kan ik het niet zo netjes verwoorden als mijn beter opgeleide buurman maar ik bedoel hetzelfde want uiteindelijk worden we allemaal snel ouder en hebben we straks de verzorging nodig waar onze ouders en opa’s en oma’s nu al steeds minder van krijgen door acties van onze huidige verstandige wegkijkregering…..
Groeten
DeManVanIngrid
Niet zo defensief, ‘DeManVanIngrid’. Je draait de zaken om.
1. Het artikel is absoluut niet bedoeld om mensen te intimideren. Lees voor de grap de conclusie eens. ‘Het ligt dan voor de hand te stemmen op een partij die deze zorgen deelt.’ En: ‘Misschien moeten we ons wat minder richten op het bashen van radicaal rechtse partijen en de veronderstelde negatieve gevolgen van hun opkomst, en ons wat meer bezighouden met de zorgen van de mensen die op deze partijen stemmen.’ In andere stukken op dit blog zeggen we zelfs expliciet dat het belangrijk is dat ieder zich gerepresenteerd kan blijven voelen in het parlement, en dat nieuwe en kritische partijen (van SP in de jaren 90 tot PVV en ouderenpartijen nu) daar een belangrijke rol in spelen.
2. Stemmen leidt niet tot een stempel van laagopgeleid zijn. Wel zien we in talloos onderzoek (van universiteiten, van internationale organisaties, maar ook van bijvoorbeeld EenVandaag en van Maurice de Hond) hetzelfde patroon: lageropgeleiden hebben meer kans om PVV te stemmen dan hogeropgeleiden. Betekent dat dat iedereen die PVV stemt lageropgeleid is? Natuurlijk niet. Is dat een probleem? Nee, dat al helemaal niet. Zie bovenstaande.
Kortom, je ziet spoken.
Ik sluit me hier helemaal bij aan. Mooier dan Tom kan ik het niet verwoorden!
Ik wordt hier toch ff niet goed van mensen.
Is het de bedoeling van de dames en heren cijfergoogle-aars mensen te intimideren zodat ze niet op de PVV gaan stemmen omdat ze dan de stempel van laagopgeleiden zouden moeten dragen????
Het lijkt erop dat die gaan verliezen in elk geval als je de peilingen mag geloven. En, terecht, de dames en heren die zogenaamd “hoogopgeleid” zijn en ons volk vertegenwoordigen als onze regering maken de laatste 10 jaar een rommeltje van en steeds meer mensen gaan dit inzien
Ik, als man van Ingrid ben er trots op om het verschil tussen goed en slecht te herkennen en daarvoor hoef je niet eens hoogopgeleid te zijn…..
Natuurlijk is de heer Wilders niet de perfecte oplossing voor alle problemen die we hedentendage hebben maar dat er iets MOET veranderen is duidelijk, dan maar met het clubje lager en middelbaar opgeleide met de hoop dat wij de beter opgeleide kunnen laten doen wat gedaan moet worden. Misschien kan ik het niet zo netjes verwoorden als mijn beter opgeleide buurman maar ik bedoel hetzelfde want uiteindelijk worden we allemaal snel ouder en hebben we straks de verzorging nodig waar onze ouders en opa’s en oma’s nu al steeds minder van krijgen door acties van onze huidige verstandige wegkijkregering…..
Groeten
DeManVanIngrid
Niet zo defensief, ‘DeManVanIngrid’. Je draait de zaken om.
1. Het artikel is absoluut niet bedoeld om mensen te intimideren. Lees voor de grap de conclusie eens. ‘Het ligt dan voor de hand te stemmen op een partij die deze zorgen deelt.’ En: ‘Misschien moeten we ons wat minder richten op het bashen van radicaal rechtse partijen en de veronderstelde negatieve gevolgen van hun opkomst, en ons wat meer bezighouden met de zorgen van de mensen die op deze partijen stemmen.’ In andere stukken op dit blog zeggen we zelfs expliciet dat het belangrijk is dat ieder zich gerepresenteerd kan blijven voelen in het parlement, en dat nieuwe en kritische partijen (van SP in de jaren 90 tot PVV en ouderenpartijen nu) daar een belangrijke rol in spelen.
2. Stemmen leidt niet tot een stempel van laagopgeleid zijn. Wel zien we in talloos onderzoek (van universiteiten, van internationale organisaties, maar ook van bijvoorbeeld EenVandaag en van Maurice de Hond) hetzelfde patroon: lageropgeleiden hebben meer kans om PVV te stemmen dan hogeropgeleiden. Betekent dat dat iedereen die PVV stemt lageropgeleid is? Natuurlijk niet. Is dat een probleem? Nee, dat al helemaal niet. Zie bovenstaande.
Kortom, je ziet spoken.
Ik sluit me hier helemaal bij aan. Mooier dan Tom kan ik het niet verwoorden!
Laat deze discussie niet zien dat de kloof met de Henk en Ingrids niet alleen (en misschien ook niet in de eerste plaats) is gelegen in lager opgeleid en lagere salarissen, maar vooral in een attitude? Weigeren je te begeven in een discours van redelijk overleg, je wederzijds laten informeren en beïnvloeden. Je kunt het politiek cynisme noemen, maar het is ook meer dan dat: macho-isme? Overschreeuwen – van wat? Voer voor politiek psychologen.
Laat deze discussie niet zien dat de kloof met de Henk en Ingrids niet alleen (en misschien ook niet in de eerste plaats) is gelegen in lager opgeleid en lagere salarissen, maar vooral in een attitude? Weigeren je te begeven in een discours van redelijk overleg, je wederzijds laten informeren en beïnvloeden. Je kunt het politiek cynisme noemen, maar het is ook meer dan dat: macho-isme? Overschreeuwen – van wat? Voer voor politiek psychologen.
Ik raad regelmatig aan vrienden en collega’s jullie site aan. Van de week ook weer, en ik wou er een link naar een leuk stukje bij sturen. Ik zocht bij “most comment” en vond dit stukje uit mei 2014.
Het is een verhaal, dat alleen maar actueler geworden is en nog steeds het lezen waard. De zin “Het lijkt erop dat Henk en Ingrid, niet alleen in Nederland maar ook in andere West-Europese landen, de verliezers van het globaliseringsproces zijn” zou vandaag geschreven kunnen zijn, na Brexit, Trump en het tot stilstand komen van TTIP. De hyperlink in die zin (http://www.cambridge.org/us/academic/subjects/politics-international-relations/european-government-politics-and-policy/west-european-politics-age-globalization) verwijst zelfs naar een boek uit 2008! dat is dus geschreven vóór de financiële crisis en het breed gegroeide wantrouwen richting financiële sector en belastingmijdende multinationals en superrijken. Hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat al die jaren de politiek, opiniepeilers en de media, ontkennen-en-negeren hebben gespeeld.
Hoe heeft men acht jaar later zich nog kunnen laten verrassen door Brexit en Trump, de analyses lagen al op de plank!
Wat dat betreft is de discussie tussen jullie forumleden en Marc Winters helemaal een pareltje, een perfecte demonstratie van wat er allemaal mis is gegaan. Marc Winters voelt zich blijkbaar aangesproken door de stelling dat onder PVV stemmers de laagopgeleiden zijn oververtegenwoordigd. Hij zocht en vond dit niet in de data waarnaar door de forumleden gerefereerd werd. Maar bovenal sprak hij zijn wantrouwen uit, door te verwijzen naar Stapel-achtige “interpretaties” van data. Ik heb zelf even doorgeklikt, en dan kom ik op een pagina waar geen data staat, maar een verwijzing naar DANS. Even een beetje zoeken brengt me naar de twee “waves” van het onderzoek: http://www.narcis.nl/dataset/RecordID/oai%3Alisspanel.nl%3A166/uquery/NKO%202010/id/1/Language/NL en http://www.narcis.nl/dataset/RecordID/oai%3Alisspanel.nl%3A167/uquery/NKO%202010/id/2/Language/NL. Maar dan blijkt dat ik SPSS of STATA nodig heb om de data te kunnen bekijken. De link naar xml geeft bij mij een foutmelding. Ik dacht: een beetje spelen met pivot’s op een excel gaat mij als ingenieur wel lukken, en dan kan ik het zelf controleren, maar om er statistische software pakketten SPSS of STATA voor aan te schaffen ging mij te ver. Goede kans dat Marc Winters ook hier ergens is blijven steken. De beschuldiging van trollen gaat dan wat ver. De discussie is nu geeindigd in over en weer schelden: “Stapel” versus “trollen” en een spreekverbod.
Wat een gemiste kans!!! En hoe illustratief voor de vertrouwensbreuk tussen “het volk” en “de elite”, of hoe je die twee categorieën ook wil duiden. Voor “DemanvanIngrid” mag je die groepen zelfs aanduiden met “goed” respectievelijk “slecht”. Jan Terlouw’s pleidooi voor een samenleving met meer vertrouwen, kon niet slaan op het vertrouwen van Nederlanders in de overheid of op het vertrouwen in andere Nederlanders (die is volgens onderzoeken namelijk heel hoog in vergelijking met b.v. België), maar wel op het vertrouwen tussen “het volk” en “de elite” whoever that may be, maar jullie horen blijkbaar bij die laatsten 🙂 .
Als je echt wilde weten “wie Henk en Ingrid eigenlijk zijn”, dan had ik de heer Winters geen spreekverbod opgelegd, maar hem uitgenodigd om samen door de data en analyses te lopen, en om met hem te discussiëren, wat er verkeerd is aan de conclusies van het stuk. En daar dan verslag van gedaan op deze pagina.
Ik ben namelijk óók benieuwd naar wie Henk en Ingrid zijn. Ik las in de krant over een ander onderzoek, dat dat juist de bewoners van buitenwijken en middelgrote steden zijn, en dat ze daardoor gemist zijn door media en politiek, omdat die zich eerder richten op de gegoeden resp. minderheden in de centra van de grote steden. Voor je met elkaar in gesprek kan gaan, moet je weten met wie je moet praten en waar je die moet zoeken. Bij jullie werd op de deur geklopt, maar je hebt niet opengedaan.
Als de twee groepen niet met elkaar om tafel gaan en het gesprek aangaan, en tussen die groepen niet weer het vertrouwen terugkomt waar Jan Terlouw het over had, dan vrees ik voor een toekomst, waarin het wij-zij-denken verder groeit tot een niveau dat we in west-Europa voor het laatst tussen de twee wereldoorlogen hebben gezien.
Ik snap je terechte zorg over de kloof. Nu gebeurt er heel veel cijfermatig én kwalitatief onderzoek met lageropgeleiden. Het ‘willen weten wie Henk en Ingrid eigenlijk zijn’ hebben we daarvoor niet nodig.
Wel hebben we Marc Winters heel uitvoerig proberen uit te leggen waar alle informatie te vinden is. Hij stelde echter al van te voren dat het blog een leugen was, dat hij de gegevens van het NKO al kende (en beter dan wijzelf), en vervolgens dat de data zouden worden misbruikt. Hoe bereidwillig we ook zijn om samen te werken, door te verwijzen, en uitleg te geven (zoals hopelijk blijkt uit de eerdere gedachtenwisseling bij deze post), ook wij kennen onze grenzen. We hebben op meerdere manieren aangeboden te helpen, zonder succes. Bij ons werd niet alleen aan de deur geklopt, we werden in nagenoeg elke post beschuldigd van misbruik, zelfs nadat we meerdere malen de hand reikten om te helpen.
Uiteindelijk is dit blog liefdewerk-oudpapier. Ik zie de uitwisseling zelf niet als een verhaal over het volk vs de elite, die hier voor het eerst met elkaar in contact komen (dat omvat nogal wat veronderstellingen). Ik zie het vooral als een reactie op een doorlopende stroom verregaande beschuldigingen, waar we nog verregaand probeerden op in te spelen.
De data zijn helaas niet door ons om te zetten van SPSS of Stata naar een Excel-format. Daarvoor moet (denk ik) eerst toestemming komen van DANS of SKON.
Qua ander onderzoek naar de achterban: Ja, die leeft wat vaker in buitenwijken en in middelgrote steden. Dat komt uit het onderzoeksgebied van de electorale geografie. En dat klopt ook. Die verklaring botst ook helemaal niet met de dominantie van lageropgeleiden onder de aanhang van de PVV. Ze vullen elkaar aan. Maar in Nederland verklaart het buurt- en stadsniveau maar een paar procent van het stemgedrag. De verklaring komt in veel belangrijkere mate voort uit individuele kenmerken. Verschillen tussen buurten en gemeenten ontstaan in zeer grote mate door verschillen in samenstelling ervan, niet door de context zelf.
Opleidingsniveau als variable gebruiken is doorgaans een geweldige slag in de lucht doen of het trekken van verkeerde conclusies. Belangrijke beslissingen, inschattingen etc. over investeringen, de toekomst etc. zou ik zonder meer liever aan een ingenieur over laten dan aan een stratenmaker. Echter als ik voor het nemen van die beslissing(en) de keuze heb tussen een stratenmaker en iemand met als opleiding politicologie, sociologie of antropologie dan valt de keuze toch echt op de stratenmaker. Alles heeft namelijk te maken met logisch en/of realistisch kunnen denken. Dat staat volledig los van het opleidingsniveau en is iets wat redelijk vaak bij alfa opgeleiden volledig ontbreekt. En dat is dus ook de reden waarom onze maatschappij aan het ontsporen is. Heel het overheidsapparaat wordt niet bestierd door de nuchterheid van Henk en Ingrid, maar door de irrationaliteit van de glutenvrije Mees en Sterre.