• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Wil je macht? Niet kwijlen in aanzien van het pluche

door Gijs Schumacher 10/02/2016 1 Reactie

Aan de ene kant hebben we leiders nodig, maar aan de andere kant hebben we ook vaak een hekel aan diezelfde leiders. Deze paradox van politiek leiderschap is één van de thema’s in de cursus over Politiek Leiderschap die ik de komende weken verzorg en waar ik hier regelmatig over zal bloggen. Vorige week legde ik in de les de paradox van politiek leiderschap uit aan de hand van twee spelletjes uit de zogeheten speltheorie. Het eerste spel – the Leader Game (een variant van de Battle of the Sexes) –  illustreert hoe individuen beter af zijn als één de leiderschapsrol op zich neemt en als eerste kiest en de ander volgt. Het tweede spel is een variant van the Ultimatum Game en illustreert waarom sommige mensen ontevreden raken over hun leiders. Ik richt me hier op het tweede spel.

 

Hoe werkt het Ultimatum Game?

Het Ultimatum Game is een spel tussen twee personen, een allocator en een ontvanger. De allocator wordt gevraagd een som geld (zeg 20 euro) te verdelen onder hemzelf en de ontvanger. De ontvanger heeft twee opties: accepteer de verdeling of weiger de verdeling. In het tweede geval krijgen beiden niks, in het eerste geval krijgen beiden precies de voorgestelde verdeling. Als we uitgaan van instrumentele rationaliteit zou de verdeling 19 (allocator) – 1 (ontvanger) moeten zijn, althans als we er even van uitgaan dat je niet kleinere delen dan 1 euro kan maken. De ontvanger heeft namelijk de keuze tussen 1 euro en 0 euro, en dus is het rationeel voor de ontvanger om dit magere bod te accepteren. De allocator kan niet 20 euro bieden, want dan heeft de ontvanger geen prikkel om het bod te accepteren.  19 euro voldoet dan. In experimentele situaties blijken allocators meestal een eerlijke 50:50 split aan te bieden. Ontvangers weigeren ook oneerlijke verdelingen. Maar hoe is dit relevant voor leiderschap?

 

En als de allocator naar macht hunkert?

Smith en co-auteurs voerden dit experiment uit met één aanpassing: zij manipuleerden de reden waarom iemand was aangewezen als allocator. De ontvangers krijgen het bericht dat hun allocator was gekozen omdat (1) deze in een survey voor het experiment had aangegeven macht belangrijker te vinden dan de ontvanger óf (2) deze verder had moeten reizen om op de locatie van het experiment te komen. De eerste conditie noemen Smith en co-authors “craved power”, en de tweede “earned power”. De allocator in dit spel was overigens een computer die altijd de verdeling 17:3 (in dollars) aanbood. Figuur 1 laat de effecten zien van dit experiment voor mensen die over het algemeen vertrouwen hebben in andere mensen. Ontvangers met een allocator die hunkert naar de macht weigerden 50% van de aanbiedingen, terwijl ze slechts 16% van diezelfde aanbiedingen weigerden als de allocator de macht had “verdiend”. Uit een post-test survey blijkt ook dat de ontvangers in de “hunkeren-naar-macht”-conditie veel negatiever waren over het aanbod dan ontvangers in de “heeft-macht-verdiend” conditie. Dit is de negativity score in figuur 1. De auteurs vinden deze resultaten niet als zij wantrouwende mensen onderzoeken. Deze mensen zijn ongeacht de reden geneigd om de helft van de aanbiedingen te weigeren.

 

Figuur 1. Experimentele resultaten Smith, Larimer, Littvay en Hibbing (2007)

smith

 

Replicatie met studenten: een nieuwe hypothese

Ik heb dit experiment vorige week in de klas met de studenten nagedaan. In dit geval speelden de studenten niet tegen een computer als allocator, maar een mede-student. Ook de studenten waren negatiever over de verdeling als de allocator naar macht hunkert. In tegenstelling tot het bovengenoemde experiment konden de allocators wel zelf een bedrag bepalen dat ze wilden verdelen. Opvallend genoeg verdeelden de leiders die naar macht hunkeren meer dan de leiders die toevallig waren aangewezen. Dit had als gevolg dat in alle gevallen het aanbod van de verdeling werd geaccepteerd. Dit is een ander resultaat dan Smith en co-auteurs, maar het is dan ook een iets ander experiment. Met slechts 14 studenten zijn de verschillen hier natuurlijk niet statistisch significant. Maar het levert wel een interessante hypothese op: zijn leiders meer geneigd om te herverdelen als ze vinden dat zij op oneerlijke wijze de macht hebben verkregen?

 

Wat betekent dit buiten de ivoren toren?

Je mag niet hunkeren naar de macht als leider. Je mag niet té eager zijn. Niet kwijlen dus in aanzien van het pluche. Je mag niet overkomen alsof je al je hele leven bezig bent geweest om macht te krijgen ongeacht de middelen. Als je op het pluche van de macht terecht komt, moet je vooral volhouden dat jij het nooit gewild hebt. Dat je dit doet omdat anderen je gevraagd hebben. Dat anderen wel naar macht streven en het eigenlijk niet verdienen omdat zij wél onervaren, corrupt of elitair zijn.

Volgende week meer over leiderschap, dan over de illustere ‘politieke wil’.

Categorie: Kiezers en publieke opinie

Over de auteur

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Reacties

  1. Bart zegt

    10/02/2016 om 19:04

    Ik kan het niet bewijzen, maar ik heb het vermoeden dat in de Nederlandse politiek deze les, don’t be eager, al vanaf het einde van de 19e eeuw is geleerd door politici. Het is volgens mij een constante factor, hoewel de inkleding kan veranderen: de nood der tijden, Gods opdracht etc, die er op neerkomen dat het niet de eigen ambitie is maar dat het externe factoren zijn die iemand op die positie hebben gebracht.

    Login om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Links versus rechts: Meer polarisatie onder het Amsterdamse electoraat?

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

‘Minder, minder, minder’ invloed PVV in Tweede Kamer?

Podcast

Aflevering 133 – Wilders blaast het kabinet op, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

Geert Wilders heeft zijn steun aan het kabinet ingetrokken. En zoals het een extraparlementair … [Lees verder...]

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Populisme

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Plaatjes van de electoraatjes 2023: de PVV

Op 22 november zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. In deze serie gaan wij aan de hand van een … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in