• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Wil je macht? Niet kwijlen in aanzien van het pluche

door Gijs Schumacher 10/02/2016 1 Reactie

Aan de ene kant hebben we leiders nodig, maar aan de andere kant hebben we ook vaak een hekel aan diezelfde leiders. Deze paradox van politiek leiderschap is één van de thema’s in de cursus over Politiek Leiderschap die ik de komende weken verzorg en waar ik hier regelmatig over zal bloggen. Vorige week legde ik in de les de paradox van politiek leiderschap uit aan de hand van twee spelletjes uit de zogeheten speltheorie. Het eerste spel – the Leader Game (een variant van de Battle of the Sexes) –  illustreert hoe individuen beter af zijn als één de leiderschapsrol op zich neemt en als eerste kiest en de ander volgt. Het tweede spel is een variant van the Ultimatum Game en illustreert waarom sommige mensen ontevreden raken over hun leiders. Ik richt me hier op het tweede spel.

 

Hoe werkt het Ultimatum Game?

Het Ultimatum Game is een spel tussen twee personen, een allocator en een ontvanger. De allocator wordt gevraagd een som geld (zeg 20 euro) te verdelen onder hemzelf en de ontvanger. De ontvanger heeft twee opties: accepteer de verdeling of weiger de verdeling. In het tweede geval krijgen beiden niks, in het eerste geval krijgen beiden precies de voorgestelde verdeling. Als we uitgaan van instrumentele rationaliteit zou de verdeling 19 (allocator) – 1 (ontvanger) moeten zijn, althans als we er even van uitgaan dat je niet kleinere delen dan 1 euro kan maken. De ontvanger heeft namelijk de keuze tussen 1 euro en 0 euro, en dus is het rationeel voor de ontvanger om dit magere bod te accepteren. De allocator kan niet 20 euro bieden, want dan heeft de ontvanger geen prikkel om het bod te accepteren.  19 euro voldoet dan. In experimentele situaties blijken allocators meestal een eerlijke 50:50 split aan te bieden. Ontvangers weigeren ook oneerlijke verdelingen. Maar hoe is dit relevant voor leiderschap?

 

En als de allocator naar macht hunkert?

Smith en co-auteurs voerden dit experiment uit met één aanpassing: zij manipuleerden de reden waarom iemand was aangewezen als allocator. De ontvangers krijgen het bericht dat hun allocator was gekozen omdat (1) deze in een survey voor het experiment had aangegeven macht belangrijker te vinden dan de ontvanger óf (2) deze verder had moeten reizen om op de locatie van het experiment te komen. De eerste conditie noemen Smith en co-authors “craved power”, en de tweede “earned power”. De allocator in dit spel was overigens een computer die altijd de verdeling 17:3 (in dollars) aanbood. Figuur 1 laat de effecten zien van dit experiment voor mensen die over het algemeen vertrouwen hebben in andere mensen. Ontvangers met een allocator die hunkert naar de macht weigerden 50% van de aanbiedingen, terwijl ze slechts 16% van diezelfde aanbiedingen weigerden als de allocator de macht had “verdiend”. Uit een post-test survey blijkt ook dat de ontvangers in de “hunkeren-naar-macht”-conditie veel negatiever waren over het aanbod dan ontvangers in de “heeft-macht-verdiend” conditie. Dit is de negativity score in figuur 1. De auteurs vinden deze resultaten niet als zij wantrouwende mensen onderzoeken. Deze mensen zijn ongeacht de reden geneigd om de helft van de aanbiedingen te weigeren.

 

Figuur 1. Experimentele resultaten Smith, Larimer, Littvay en Hibbing (2007)

smith

 

Replicatie met studenten: een nieuwe hypothese

Ik heb dit experiment vorige week in de klas met de studenten nagedaan. In dit geval speelden de studenten niet tegen een computer als allocator, maar een mede-student. Ook de studenten waren negatiever over de verdeling als de allocator naar macht hunkert. In tegenstelling tot het bovengenoemde experiment konden de allocators wel zelf een bedrag bepalen dat ze wilden verdelen. Opvallend genoeg verdeelden de leiders die naar macht hunkeren meer dan de leiders die toevallig waren aangewezen. Dit had als gevolg dat in alle gevallen het aanbod van de verdeling werd geaccepteerd. Dit is een ander resultaat dan Smith en co-auteurs, maar het is dan ook een iets ander experiment. Met slechts 14 studenten zijn de verschillen hier natuurlijk niet statistisch significant. Maar het levert wel een interessante hypothese op: zijn leiders meer geneigd om te herverdelen als ze vinden dat zij op oneerlijke wijze de macht hebben verkregen?

 

Wat betekent dit buiten de ivoren toren?

Je mag niet hunkeren naar de macht als leider. Je mag niet té eager zijn. Niet kwijlen dus in aanzien van het pluche. Je mag niet overkomen alsof je al je hele leven bezig bent geweest om macht te krijgen ongeacht de middelen. Als je op het pluche van de macht terecht komt, moet je vooral volhouden dat jij het nooit gewild hebt. Dat je dit doet omdat anderen je gevraagd hebben. Dat anderen wel naar macht streven en het eigenlijk niet verdienen omdat zij wél onervaren, corrupt of elitair zijn.

Volgende week meer over leiderschap, dan over de illustere ‘politieke wil’.

Filed Under: Kiezers en publieke opinie

Over de auteur

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Bart says

    10/02/2016 at 19:04

    Ik kan het niet bewijzen, maar ik heb het vermoeden dat in de Nederlandse politiek deze les, don’t be eager, al vanaf het einde van de 19e eeuw is geleerd door politici. Het is volgens mij een constante factor, hoewel de inkleding kan veranderen: de nood der tijden, Gods opdracht etc, die er op neerkomen dat het niet de eigen ambitie is maar dat het externe factoren zijn die iemand op die positie hebben gebracht.

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Waar op te letten in de laatste dagen van de Brexit-campagne?

Waarom werkgevers een voorkeur hebben voor Jeroen maar niet voor Mohamed en Narinder

Verzetten radicaal-linkse en radicaal-rechtse kiezers zich tegen hetzelfde ‘Europa’? Het hoefijzermodel herzien

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in