De heftige overstromingen van vorige week laten niemand los. Dat deze overstromingen op zijn minst versterkt werden door klimaatverandering lijkt duidelijk te zijn. Betekent dat ook dat zij die te maken hadden met overstromingen ook meer overtuigd zijn van klimaatverandering en beleid om het aan te pakken te steunen? De overstromingen maken immers de grote kost van niets doen behoorlijk duidelijk, zoals Mark Thiessen op Twitter mooi aangaf.
Er is niet veel onderzoek naar dit thema, maar een mooie studie van Lorraine Whitemarsh uit 2008 alweer biedt alvast inzicht. Ze gebruikte surveys en interviews om te onderzoeken of slachtoffers van overstromingen in het Zuiden van Engeland meer bezorgd zijn over klimaatverandering na deze ervaring. Wat blijkt? Dat is niet het geval: overstromingen worden gezien als een iets dat los staat van klimaatverandering en vooral veroorzaakt wordt door slechte infrastructuur (wegen, afvoer en dergelijke).
Ze vond echter wel dat mensen die last hadden van luchtvervuiling wel degelijk daarna meer bezorgd werden over het milieu en klimaatverandering. Luchtvervuiling werd immers wél gezien als iets dat rechtstreeks gerelateerd kan worden aan menselijk gedrag.
Dus: hoewel in de media vaak de link tussen klimaatverandering en de overstromingen werd gemaakt, is maar de vraag of dit ook effect heeft als zelfs al slachtoffers van de overstromingen weinig geneigd lijken zich meer zorgen te maken.
Tegelijkertijd geeft de bevinding dat luchtvervuiling wel wordt gezien als ‘iets menselijks’. Mogelijk verandert de bovengenoemde media-aandacht het beeld dat overstromingen natuurrampen zijn die los staan van klimaatverandering. En mogelijk is het ditmaal anders omwille van de gigantische schaal van de overstromingen.
We zullen het zien, maar er is dus reden om niet zomaar aan te nemen dat overstromingen automatisch leiden tot meer steun voor klimaatbeleid.
P.s: Overigens, in een land als Nederland is die bezorgdheid sowieso vrij hoog.
Een oude fotovan een overstroming: “Flood of June 2006” by marnanel is licensed under CC BY 2.0
Gezien het feit dat nu, ten opzichte van 2008, veel meer bewustzijn is t.a.v. klimaatverandering, mag worden aangenomen dat er aanzienlijk meer steun is voor klimaatbeleid. De rampen die zich internationaal voordoen, en breed gecommuniceerd worden in de media, dragen daar zeker aan bij. Ook al is er geen onderzoek beschikbaar die dit bevestigt.
Zie tevens:
https://public.wmo.int/en/resources/bulletin/unnatural-disasters-communicating-linkages-between-extreme-events-and-climate
tevens interessant rapport van de studiegroep Invulling klimaatopgave
Green Deal over draagvlak klimaatbeleid
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2021/03/30/wat-is-het-maatschappelijk-draagvlak-voor-klimaatbeleid
Er is sowieso een grotere groep mensen die bezorgd is over klimaatverandering, dat klopt. Maar bij overstromingen in het bijzonder, anders dan bij extreme warmte en bosbranden, is het gemakkelijk om de infrastructuur de schuld te geven, dan wel net te roemen. Zie ook hier: https://www.nu.nl/wateroverlast-limburg/6146916/rijkswaterstaat-maatregelen-na-1995-voorkwamen-nu-erger-limburgs-leed.html.
Dat, in combinatie met het feit dat de groep ontkenners vrij klein (en standvastig) is, maakt dat het helemaal niet zo vanzelfsprekend is dat de slachtoffers (nog) bezorgder worden over klimaatverandering door de overstromingen.
Het kan, maar het is allesbehalve zeker. En het bestaande onderzoek, hoe beperkt ook, geeft dus vooral reden tot voorzichtigheid wat betreft die claim: it’s possible, but unlikely.