• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Zijn links en rechts het nieuwe midden? Of verschillen links en rechts nog qua verzorgingsstaatbeleid?

door Gijs Schumacher 10/12/2014 0 Reacties

Maakt het uit welke kleur de regering heeft? Breiden linkse regeringen de verzorgingsstaat uit en laten rechtse regeringen de verzorgingsstaat weer krimpen? Voor lange tijd was het antwoord op deze vraag ja, maar sinds de jaren negentig is het verschil tussen links en rechts wat betreft veranderingen in de uitgaven en generositeit van de verzorgingsstaat sterk gekrompen. Maakt het – qua verzorgingsstaatbeleid – dan niet meer uit wat je stemt? Hierop is het antwoord nee. In een artikel (gated, ungated), recent verschenen in de Journal of European Public Policy, laten Michael Baggesen Klitgaard, Menno Soentken en ik zien dat links en rechts nog duidelijk verschillen in de institutionele keuzes die zij maken.

 

Institutionele hervormingen of beleidshervormingen

Om de verschillen in beleidskeuzes in de verzorgingsstaat te onderzoeken hebben we gekeken naar beleidsveranderingen in Nederland, Spanje, Denemarken en Zweden in de periode 1982-2011. In totaal vonden wij 78 belangrijke hervormingen in deze vier landen in de desbetreffende periode. Vervolgens hebben wij – samen met verschillende experts – gecodeerd of deze hervormingen een verandering in de generositeit van de verzorgingsstaat teweegbrachten of een verandering in de manier van besluitvorming of administratie van verzorgingsstaatarrangementen. Met andere woorden, wordt er bijvoorbeeld (1) bezuinigd op uitkeringen (een beleidsverandering) of wordt bijvoorbeeld (2) de verantwoordelijkheid over uitkeringen overgeheveld naar lokale authoriteiten (een institutionele verandering). Vervolgens hebben we gekeken of een beleidsverandering een bezuiniging of een uitbreiding van een verzorgingsstaatarrangement betrof en of een institutionele verandering meer of minder authoriteit aan de staat, de markt of de vakbonden toebedeelde.

 

Doet rechts het vaker dan links?

Uit deze analyse blijkt dat qua beleidsveranderingen zowel rechts en links bezuinigen, maar dat rechts dat iets vaker doet dan links. Qua institutionele veranderingen zijn er wel duidelijke verschillen: rechtse regeringen herverdelen namelijk institutionele invloed van de vakbonden naar marktpartijen, terwijl linkse regeringen voornamelijk de invloed van de vakbonden proberen te versterken. De grote uitzondering hierop is Paars I en II (PvdA-VVD-D66) onder leiding van oud-vakbondsman Wim Kok (1994-2002). Deze kabinetten gedroegen zich net als puur rechtse kabinetten ondanks de leidende rol van de PvdA. De rol van de PvdA in het verminderen van de invloed van de vakbond is niet per se een trendbreuk voor de partij. Omdat er in Nederland ook christelijke vakbonden bestaan, staat de PvdA minder positief tegenover de vakbonden dan linkse partijen in andere landen.

 

Waarom verschillen partijen wel qua institutionele hervormingen?

Waarom verschillen linkse en rechtse partijen wel qua institutionele keuzes maar niet of nauwelijks qua beleidsveranderingen (in de generositeit) in de verzorgingsstaat? De reden is dat beleidsveranderingen direct de portemonnee van de kiezer beïnvloeden en dus in potentie electorale consequenties hebben. Omdat politieke partijen geïnteresseerd zijn in het verkrijgen of behouden van macht kunnen zij het zich niet veroorloven om veel stemmen te verliezen. Daarom gaan partijen vaak in het midden zitten, waar immers de meeste kiezers zitten. Als alle partijen dat doen dan zien we inderdaad het verschil niet of nauwelijks meer in termen van beleid.

Institutionele veranderingen daarentegen hebben meestal geen directe consequentie voor de kiezer en dit stelt een politieke partij in staat om maatregelen in te voeren die dicht liggen bij het beleid dat zij voor ogen hebben. Daarom hebben institutionele hervormingen in de verzorgingsstaat dus wel een politiek kleurtje. Deze institutionele hervormingen hebben overigens op lange termijn ook gevolgen voor het beleid en betrokken partijen zoals vakbonden proberen dit dan ook te signaleren. Maar de geringe publieke aandacht die de institutionele hervormingen die wij hebben onderzocht krijgen geven aan dat de portemonnee van morgen een stuk meer consequenties heeft dan de portemonnee van volgend jaar.

 

Filed Under: Economie Tagged With: bezuinigingen, links, rechts, verzorgingsstaat

Over de auteur

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Geef een reactie Antwoord annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Stuivertje wisselen: neemt FvD de electorale plek van PVV over?

Brexit en Nexit: clash of generations?

Hoe media bijdragen aan het electorale succes van de PVV

Podcast

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 3 – Zeg me hoe je denkt over immigranten en ik vertel je je mening over windmolens

In de derde aflevering van Stemmen gaan we het hebben over de conflicten achter de … [Lees verder...]

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 2 – Waarom kiezers wél trouw blijven aan hun standpunten, maar niet aan partijen

In deze tweede aflevering van Stemmen spreken we over hoe burgers een partij kiezen die bij hen … [Lees verder...]

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 1 – Waarom (en waarop) stemmen we?

Naast onze reguliere podcast gaan we in samenwerking met de Correspondent een podcastreeks maken … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de PVV

Op 17 maart zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. In deze serie ga ik aan de hand van een … [Lees verder...]

Plaatjes van de electoraatjes: FVD

Op 17 maart zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. In deze serie ga ik aan de hand van een … [Lees verder...]

Aflevering 87 – De crisis bij Forum voor Democratie, met Sarah de Lange en Léonie de Jonge

Deze aflevering staat in het teken van de crisis bij Forum voor Democratie. Waarom ontplofte juist … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2021 StukRoodVlees

Copyright © 2021 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in