• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Spring naar de inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Zijn VNL, FvD en GeenPeil populistisch?

door Matthijs Rooduijn 06/12/2016 1 Reactie

Op 3 staat de teller inmiddels. De aanjagers van (de nee-stem bij) het Oekraïnereferendum zijn uit elkaar gegroeid en gaan met verschillende partijen deelnemen aan de verkiezingen van 15 maart. Al deze partijen – VoorNederland (VNL), Forum voor Democratie (FvD) en GeenPeil – worden regelmatig “populistisch” genoemd. Is dat terecht?

Eén van de meest gangbare definities van populisme komt van de politicoloog Cas Mudde. Populisme is volgens zijn definitie “an ideology that considers society to be ultimately separated into two homogeneous and antagonistic groups, ‘the pure people’ versus ‘the corrupt elite’, and which argues that politics should be an expression of the volonté générale (general will) of the people”. Populisten leggen dus een nadruk op het goede, homogene volk (volkscentrisme); ze leveren kritiek op de slechte elite die daar recht tegenover zou staan (anti-elitisme); en ze stellen dat politiek een uitdrukking van de algemene wil van het volk zou moeten zijn.

Kunnen we VNL, FvD en GeenPeil nu als populistisch omschrijven?

 

VNL

VNL benadrukt in het voorwoord van haar verkiezingsprogramma dat de “gevestigde partijen” geen antwoorden hebben op de grote vraagstukken van onze tijd. “Politieke correctheid, vriendjespolitiek, gebrek aan durf, leugens en simpelweg het ontbreken van ideeën, hebben gezorgd voor stilstand en sociaal verval.” De partij stelt dat zij – in tegenstelling tot “het establishment” – wél voor Nederland kiest. De partij wil daarom meer democratie, onder andere door middel van het invoeren van een bindend referendum.

 

FvD

FvD wil het “politieke partijkartel doorbreken”. De partij benadrukt op haar website dat in ons huidige systeem “vooral meelopers en jaknikkers komen bovendrijven die het nogal eens aan visie en moed ontbreekt. Deze carrièrepolitici willen vervolgens doorschuiven naar een burgemeesterspost, een topfunctie bij een zorgverzekeraar of de hoofdprijs: iets in Brussel.”  De partij sluit de introductie op haar standpunten af met de tekst: “Daarom hebben we er het volste vertrouwen in dat de bevolking op 15 maart zijn stem terugpakt”. Om meer invloed van burgers te bewerkstelligen wil de partij bindende referenda naar Zwitsers model invoeren.

 

GeenPeil

GeenPeil schrijft op haar website dat ze de “politieke arrogantie” beu is. Volgens de partij weigert Den Haag miljoenen kiezers serieus te nemen. GeenPeil verzet zich tegen de “akkoordjespolitiek” die er volgens de partij toe geleid heeft dat politici en partijen te vaak alleen zichzelf en hun eigen belangen dienen.” GeenPeil wil daarom “directe inspraak naar het hart van ons landsbestuur […] dragen en de democratie van binnenuit terug naar zijn essentie […] brengen: vertegenwoordiging van het volk via de wil van de meerderheid.” Kamerleden van GeenPeil zullen daarom geen politici zijn, maar “levende stemkastjes”. Zij zullen als een soort doorgeefluik de opvattingen van hun achterban direct representeren.

 

Alle drie populistisch

Alle drie de partijen zijn volks-centristisch en anti-elitistisch, en stellen ook allemaal dat politiek een uitdrukking van de volkswil zou moeten zijn. Bij VNL en FvD speelt het populisme een belangrijke rol naast andere kernpunten. Deze partijen benadrukken ook dat ze minder immigratie en EU willen en dat er weer meer aandacht moet komen voor veiligheid. Wat dat betreft verschillen ze niet veel van de PVV.

GeenPeil is origineler. Deze partij heeft het populisme tot hoofdboodschap verheven. Sterker nog, populisme is eigenlijk de enige politieke boodschap van de partij. Hun ideaal is politieke besluitvorming zonder elites, waarin de stem van het volk zo direct mogelijk wordt vertaald in beleid.

Ik ben heel benieuwd of deze pure vorm van populisme zal aanslaan.

 

NB. Populisme is een visie op hoe de relatie tussen volk en elite er uit zou moeten zien. Ik gebruik het hier puur als een analytische term, niet om te veroordelen. Er zitten positieve en negatieve kanten aan het populisme.

 

Afbeelding: “Populism” door Dr Case (via Flickr).

 

Onderwerp: Politieke partijen Tags: Forum voor Democratie, FvD, geenpeil, Jan Dijkraaf, Jan Roos, Populisme, Thierry Baudet, vnl, VoorNederland

Over de auteur

Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn is politiek socioloog en werkt als universitair docent bij de afdeling politicologie van de Universiteit van Amsterdam.
Website: http://matthijsrooduijn.nl
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Reacties

  1. PLB zegt

    07/12/2016 op 16:53

    Je schrijft:

    “Alle drie de partijen zijn volks-centristisch en anti-elitistisch, en stellen ook allemaal dat politiek een uitdrukking van de volkswil zou moeten zijn. ”

    met ‘zijn’ bedoel je daarmee:

    1) In Spraak/Retoriek
    2) In Daad/Praktijk
    3) In Spraak en Daad

    Want als je kijkt naar wat VNL bijvoorbeeld, zij hebben misbruikt gemaakt van EU subsidie(1). Dus ze doen wat ze andere beschuldigen.

    (1) https://www.nrc.nl/nieuws/2016/11/18/eu-subsidie-geenpeil-was-niet-rechtmatig-5338413-a1532370

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

De beste peilingensites voor de Britse verkiezingen

Willekeurige berichten

Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 5: Herman van de Werfhorst over kansenongelijkheid in het onderwijs

Nieuwe partij van afsplitsers, oud verschijnsel

Politics isn’t cool, it’s hot! Bepalen emoties politiek gedrag?

Podcast

Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 5: Herman van de Werfhorst over kansenongelijkheid in het onderwijs

De Onderwijsinspectie trok vorig jaar aan de bel over de toenemende kansenongelijkheid in het … [Lees verder...]

De Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 4: Daniel Mügge over cijferfetisj bij de overheid

De vierde aflevering van de Stuk Rood Vlees Podcast staat voor u klaar. Te gast is Daniel Mügge, … [Lees verder...]

De Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 3: Sarah de Lange en Tom van der Meer over de formatie

Het zomerreces zit er min of meer op dus ik ga de draad maar weer oppakken met een podcast over … [Lees verder...]

Populisme

De kracht van het populisme

Populisme is sexy. Vooral sinds het Brexit-referendum en de verkiezing van Donald Trump in 2016 … [Lees verder...]

Hoe moet de journalistiek met populisme omgaan?

Het Cambridge woordenboek heeft populisme verkozen tot het woord van 2017. Tijdens de … [Lees verder...]

Weerstand tegen vrijhandel en stemmen voor populistische partijen

Populistische partijen en politici zijn vaak sterk gekant tegen vrijhandel. Zo stelde Donald Trump … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2018 StukRoodVlees