• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Zijn VNL, FvD en GeenPeil populistisch?

door Matthijs Rooduijn 06/12/2016 1 Reactie

Op 3 staat de teller inmiddels. De aanjagers van (de nee-stem bij) het Oekraïnereferendum zijn uit elkaar gegroeid en gaan met verschillende partijen deelnemen aan de verkiezingen van 15 maart. Al deze partijen – VoorNederland (VNL), Forum voor Democratie (FvD) en GeenPeil – worden regelmatig “populistisch” genoemd. Is dat terecht?

Eén van de meest gangbare definities van populisme komt van de politicoloog Cas Mudde. Populisme is volgens zijn definitie “an ideology that considers society to be ultimately separated into two homogeneous and antagonistic groups, ‘the pure people’ versus ‘the corrupt elite’, and which argues that politics should be an expression of the volonté générale (general will) of the people”. Populisten leggen dus een nadruk op het goede, homogene volk (volkscentrisme); ze leveren kritiek op de slechte elite die daar recht tegenover zou staan (anti-elitisme); en ze stellen dat politiek een uitdrukking van de algemene wil van het volk zou moeten zijn.

Kunnen we VNL, FvD en GeenPeil nu als populistisch omschrijven?

 

VNL

VNL benadrukt in het voorwoord van haar verkiezingsprogramma dat de “gevestigde partijen” geen antwoorden hebben op de grote vraagstukken van onze tijd. “Politieke correctheid, vriendjespolitiek, gebrek aan durf, leugens en simpelweg het ontbreken van ideeën, hebben gezorgd voor stilstand en sociaal verval.” De partij stelt dat zij – in tegenstelling tot “het establishment” – wél voor Nederland kiest. De partij wil daarom meer democratie, onder andere door middel van het invoeren van een bindend referendum.

 

FvD

FvD wil het “politieke partijkartel doorbreken”. De partij benadrukt op haar website dat in ons huidige systeem “vooral meelopers en jaknikkers komen bovendrijven die het nogal eens aan visie en moed ontbreekt. Deze carrièrepolitici willen vervolgens doorschuiven naar een burgemeesterspost, een topfunctie bij een zorgverzekeraar of de hoofdprijs: iets in Brussel.”  De partij sluit de introductie op haar standpunten af met de tekst: “Daarom hebben we er het volste vertrouwen in dat de bevolking op 15 maart zijn stem terugpakt”. Om meer invloed van burgers te bewerkstelligen wil de partij bindende referenda naar Zwitsers model invoeren.

 

GeenPeil

GeenPeil schrijft op haar website dat ze de “politieke arrogantie” beu is. Volgens de partij weigert Den Haag miljoenen kiezers serieus te nemen. GeenPeil verzet zich tegen de “akkoordjespolitiek” die er volgens de partij toe geleid heeft dat politici en partijen te vaak alleen zichzelf en hun eigen belangen dienen.” GeenPeil wil daarom “directe inspraak naar het hart van ons landsbestuur […] dragen en de democratie van binnenuit terug naar zijn essentie […] brengen: vertegenwoordiging van het volk via de wil van de meerderheid.” Kamerleden van GeenPeil zullen daarom geen politici zijn, maar “levende stemkastjes”. Zij zullen als een soort doorgeefluik de opvattingen van hun achterban direct representeren.

 

Alle drie populistisch

Alle drie de partijen zijn volks-centristisch en anti-elitistisch, en stellen ook allemaal dat politiek een uitdrukking van de volkswil zou moeten zijn. Bij VNL en FvD speelt het populisme een belangrijke rol naast andere kernpunten. Deze partijen benadrukken ook dat ze minder immigratie en EU willen en dat er weer meer aandacht moet komen voor veiligheid. Wat dat betreft verschillen ze niet veel van de PVV.

GeenPeil is origineler. Deze partij heeft het populisme tot hoofdboodschap verheven. Sterker nog, populisme is eigenlijk de enige politieke boodschap van de partij. Hun ideaal is politieke besluitvorming zonder elites, waarin de stem van het volk zo direct mogelijk wordt vertaald in beleid.

Ik ben heel benieuwd of deze pure vorm van populisme zal aanslaan.

 

NB. Populisme is een visie op hoe de relatie tussen volk en elite er uit zou moeten zien. Ik gebruik het hier puur als een analytische term, niet om te veroordelen. Er zitten positieve en negatieve kanten aan het populisme.

Filed Under: Politieke partijen Tagged With: Forum voor Democratie, FvD, geenpeil, Jan Dijkraaf, Jan Roos, Populisme, Thierry Baudet, vnl, VoorNederland

Over de auteur

Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn is universitair docent bij de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam.
Website: http://matthijsrooduijn.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. PLB says

    07/12/2016 at 16:53

    Je schrijft:

    “Alle drie de partijen zijn volks-centristisch en anti-elitistisch, en stellen ook allemaal dat politiek een uitdrukking van de volkswil zou moeten zijn. ”

    met ‘zijn’ bedoel je daarmee:

    1) In Spraak/Retoriek
    2) In Daad/Praktijk
    3) In Spraak en Daad

    Want als je kijkt naar wat VNL bijvoorbeeld, zij hebben misbruikt gemaakt van EU subsidie(1). Dus ze doen wat ze andere beschuldigen.

    (1) https://www.nrc.nl/nieuws/2016/11/18/eu-subsidie-geenpeil-was-niet-rechtmatig-5338413-a1532370

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Plaatjes van de electoraatjes: de ChristenUnie

Over angst, identiteit en gemotiveerd redeneren – Hot Politics Lab Online Sessie 7 met Ming Boyer en Melissa Baker

Hoe kijken Nederlanders naar de Europese Unie?

Podcast

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Aflevering 103 – Het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV, met Tom Louwerse en Tom van der Meer

Het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV opent met een aantal pagina’s over het functioneren van … [Lees verder...]

Episode 102 – German Election Recap, with Tarik Abou-Chadi

Let’s talk German elections! The SPD narrowly beat the CDU/CSU in their first Merkel-less election … [Lees verder...]

Populisme

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Cas Mudde: “Rutte vormt grotere bedreiging voor de liberale democratie dan uiterst rechts”

Iris Beau Segers, onderzoeker aan het Center for Research on Extremism (C-REX), interviewt Cas … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2022 StukRoodVlees

Copyright © 2022 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in