• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Zo-zo sociaal akkoord?

door Gijs Schumacher 15/04/2013 0 Reacties

Sneuvelt in het nieuwe sociaal akkoord voor elke partij 1 heilig huisje? Liberalen geven meer macht aan de vakbonden en de vakbonden op hun beurt staan toe dat het veel eenvoudiger wordt om mensen in vaste loondienst te ontslaan. Vanuit dit oogpunt is het sociale akkoord een voorspelbare uitkomst van een onderhandelingssituatie. Toch is het een opmerkelijk akkoord vanuit het oogpunt van zowel de vakbond en de PvdA en VVD.

De vakbonden lijken voor een nieuwe strategie te gaan. Johan Bo Davidsson en Patrick Emmenegger laten zien dat in onderhandelingen over arbeidsmarkthervormingen vakbonden in heel Europa ervoor kiezen om de belangen van zogeheten insiders te verdedigen ten koste van de belangen van outsiders. Insiders hebben een vast contract en worden goed beschermd tegen het risico van verlies van inkomen (door het moeilijk te maken ze te ontslaan en uitkeringen aan te bieden in het geval van werkloosheid). Outsiders zijn werkloos of hebben een flexibel contract: zijn dus makkelijk te ontslaan en hebben weinig recht op sociale zekerheid. De reden dat vakbonden kiezen voor insiders is eenvoudig: insiders zijn vakbondslid, outsiders (bijna) nooit. De laatste decennia zijn de verschillen tussen insiders en outsiders toegenomen en deze zogeheten dualisering van de arbeidsmarkt – waar de FNV deze week nog voor waarschuwde – is volgens Davidsson en Emmenegger dus dankzij de vakbonden tot stand gekomen. Het huidig akkoord lijkt echter meer op te komen voor de belangen van outsiders dan insiders: de versoepeling van het ontslagrecht benadeelt insiders  omdat ze vanaf 2016 makkelijker ontslagen kunnen worden; verschillende kleinere maatregelen zouden – in theorie – gunstig zijn voor outsiders (zie link – punt 2). Is dit een hele ’sociale’ keuze van de vakbond? Wellicht. De vakbonden krijgen ook nieuwe administratieve taken: ze worden bijvoorbeeld betrokken bij de nieuwe werkloosheidsverzekering en het reintegratie programma voor arbeidsongeschikten. Ze winnen dus institutionele invloed ten koste van de belangen van hun leden. De vakbonden hopen waarschijnlijk dat hun leden het anders interpreteren: de vakbond heeft hen gered door verschillende maatregelen met enkele jaren uit te stellen. De vakbonden kunnen echter ook een strategische keuze hebben gemaakt om meer ’outsiders’ aan te trekken met het oog op het afnemende ledenaantal.

Ook voor de twee regeringspartijen PvdA en VVD is dit een interessante wending. Ahlquist laat zien dat sociale akkoorden vaker worden gesloten kort voor de verkiezingen en door linkse partijen. Dit sociaal akkoord is wat betreft de timing een uitzondering op de algemene tendens die Ahlquist waarneemt. Maar dit akkoord is op meer vlakken interessant: ook sociaal democraten worden verwacht op te komen voor insiders ten koste van de outsiders (zie het werk van David Rueda).  Liberale partijen worden helemaal niet geacht verantwoordelijkheden af te staan aan de vakbonden. En in Nederland is de PvdA – over het algemeen – niet de grootste vriend van vakbonden. In tegenstelling tot linkse partijen in bijvoorbeeld Scandinavië, kiest de PvdA er liever voor om de staat meer verantwoordelijkheid te geven. Dit uitte zich ook tijdens Paars. In die periode verminderde PvdA, VVD en D66 de verantwoordelijkheden en toegang van vakbonden met betrekking tot de sociale zekerheid. Als compromis tussen de PvdA en de VVD namen de markt en de staat de rol van vakbonden op bepaalde gebieden over. Maar de PvdA komt wel weg met dit akkoord; de VVD – waar zich steeds meer een interne revolte aan het ontwikkelen is – zal hier meer problemen mee hebben. Kiezers houden niet van partijen die intern verdeeld zijn.

Categorie: Civil society, Economie Tags: sociaal akkoord; insiders en outsiders

Over de auteur

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Gender en migratieachtergrond in de Tweede Kamer: wat is het effect op vertegenwoordiging?

Episode 121 – The clusterf**k of the mainstream right, with Tarik Abou-Chadi

Een glazen plafond voor vrouwen in de wetenschap? Verkenning van twee alternatieve verklaringen

Podcast

Aflevering 133 – Wilders blaast het kabinet op, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

Geert Wilders heeft zijn steun aan het kabinet ingetrokken. En zoals het een extraparlementair … [Lees verder...]

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Populisme

Radicale onderdompeling: een theaterexperiment op Oerol

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) signaleerde begin deze week dat … [Lees verder...]

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in